XLVIII Rajd na Raty - Wycieczka autokarowa „Bieszczady”
termin wycieczki: 02.07 – 07.07.2018 r.
Organizator: Oddział PTTK „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze
Opracowanie trasy, obsługa przewodnicka: Wiktor Gumprecht
Program wycieczki:
W czasie wycieczki odwiedzimy interesujące, godne poznania miejsca w Bieszczadach i w okolicach Sanoka. Odbędziemy rejs po Zalewie Solińskim, przejedziemy się Bieszczadzką Kolejką Leśną, dwa dni spędzimy na wędrówkach górskich (należy zabrać odpowiednie buty i kijki). Noclegi wraz z wyżywieniem zarezerwowane zostały w Domu Turysty PTTK w Sanoku.
03.07.2018 r. – wtorek
Trasa przejazdu: Sanok – Komańcza – Cisna – Sanok
Sanok – po spacerze przez urokliwe zabytkowe centrum idziemy na zamek, gdzie mieści się interesujące Muzeum Historyczne z najcenniejszym w Polsce zbiorem 600 ikon (z okresu od XV do XVIII w.) i obrazami Zdzisława Beksińskiego, jednego z najwybitniejszych współczesnych malarzy polskich.
Komańcza – w klasztorze sióstr Nazaretanek zwiedzamy Izbę Pamięci poświęconą prymasowi Polski kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu, który był tu internowany od października 1955 r. do września 1956 r
Cisna – położona nad Solinką gminna wieś, zachodzimy tu do sławnej restauracji „Siekierezada”, a następnie jedziemy do Majdanu, gdzie znajduje się główna stacja jednej z największych bieszczadzkich atrakcji, wąskotorowej Kolejki Leśnej, wybudowanej niegdyś do transportu drewna, obecnie służącej turystom. Podczas przejażdżki „bieszczadzką ciuchcią” obserwujemy przesuwające się za oknami piękne i dzikie lasy, gdzie jedynym znakiem bliskości cywilizacji są tory, po których porusza się kolejka.
04.07.2018 r. – środa
Trasa przejazdu: Sanok – Solina – Polańczyk – Lesko – Sanok
Sanok – miasto powiatowe położone u stóp Bieszczadów, największy ośrodek przemysłowy, handlowy i kulturalny południowo-wschodniego skrawka Polski, ważne centrum ruchu turystycznego. Zwiedzamy położone na skraju miasta Muzeum Budownictwa Ludowego – największy w Polsce skansen, prezentujący budownictwo pd.-wsch. części kraju. Zgromadzono tu około 150 obiektów, od wiejskich chat i kapliczek przydrożnych, po cerkwie i kościół rzymskokatolicki.
Solina – w latach 1960-68 wzniesiono tu zaporę przegradzająca San, tworząc największe pod względem pojemności sztuczne jezioro w Polsce o skomplikowanej linii brzegowej, pełnej malowniczych półwyspów i zatoczek. Po spacerze po koronie zapory (664 m dł.) zwiedzimy jej wnętrze i położoną u podnóża elektrownię wodną.
Polańczyk – uzdrowisko na zachodnim brzegu Jeziora Solińskiego, największa i najelegantsza w Bieszczadach miejscowość wczasowa, Duży ośrodek sportów wodnych. Ze wzgórza Sawin podziwiamy przepiękną panoramę Bieszczadów oraz Jeziora Solińskiego. Z przystani poniżej wypływamy w rejs statkiem po Zalewie Solińskim podziwiając z wody wspaniałe krajobrazy i nieoczekiwane widoki niedostępnych z lądu zakątków jeziora.
Lesko – stare miasteczko na prawym brzegu Sanu, z dobrze zachowanym układem urbanistycznym, oglądamy tu najciekawsze zabytki, m.in. późnorenesansową synagogę i jeden z najcenniejszych w kraju
kirkut z 2 tysiącami macew, w części pięknie rzeźbionych (najstarsze z XVI w.).
05.07.2018 r. – czwartek
Trasa przejazdu: Sanok – Ustrzyki Górne – Wołosate – Muczne – Sanok
Wycieczka piesza: z Wołosatego podchodzimy na Tarnicę, najwyższy szczyt polskich Bieszczadów (1346 m n.p.m.), na wierzchołku wielki metalowy krzyż, upamiętniający wizytę w 1953 r. Karola Wojtyły. Tarnica stanowi najbardziej atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Oprócz wspaniałej panoramy najbliższych grzbietów, najciekawszy jest widok na południowy wschód, na Bieszczady ukraińskie. Po zejściu z Tarnicy podchodzimy na Krzemień i dalej na niewielką kulminację Bukowego Berda, a potem w dół najpierw grzbiecikiem z efektownymi wychodniami skalnymi, a potem rozległą połoniną, jednym z najpiękniejszych bieszczadzkich szlaków. W końcowej części wędrówki leśnymi drogami docieramy do Mucznego.
06.07.2018 r. – piątek
Trasa przejazdu: Sanok – Wetlina – Przełęcz Wyżna – Smolnik – Sanok
Wycieczka piesza: z Wetliny podchodzimy na Przełęcz Orłowicza, następnie przez grzbiet Połoniny Wetlińskiej, piękną i bardzo widokową trasą idziemy do Chatki Puchatka, najwyżej położonego bieszczadzkiego schroniska. Po odpoczynku w schronisku schodzimy na Przełęcz Wyżną.
W drodze powrotnej do Sanoka zatrzymujemy się w Smolniku, gdzie oglądamy wpisaną na Listę UNESCO dawną cerkiew.
07.07.2018 r. – sobota
Trasa przejazdu: Sanok – Binarowa – Jelenia Góra
W drodze do Jeleniej Góry zatrzymamy się w Binarowej, gdzie zwiedzimy jeden z najcenniejszych drewnianych późnogotyckich kościołów w Polsce i Europie (w 2003 r. wpisany na Listę UNESCO).
Przyjazd do Jeleniej Góry około godz. 21.
Koszt wycieczki: 855 zł
Cena obejmuje: autokar, noclegi, wyżywienie (5 x śniadanie, 5 x obiadokolacja), ubezpieczenie NNW, obsługę przewodnicką
Zapisy wraz z wpłata przyjmowane są w Oddziale PTTK „Sudety Zachodnie”, Jelenia Góra ul. 1–go Maja 86
- zaliczka w wysokości 455 zł – w dniu zapisu
- dopłata w wysokości 400 zł – do dnia 25.05.2018 r.
Koszt biletów wstępu (około 150 zł) uczestnicy pokrywają indywidualnie."
O Bieszczadach marzyło nam się od dawna.W ubiegłym roku,podczas wycieczki na Kaszuby,poprosiliśmy Wiktora by zorganizował wycieczkę w Bieszczady.I stało się.Najpierw w grudniu,podczas zakończenia Rajdu na Raty Wiktor zapowiedział wycieczki,które odbędą się w przyszłym roku i nasze Bieszczady znalazły się na tej liście.Teraz trzeba było znać dokładną datę.Okazja nadarzyła się w lutym,na rozpoczęciu Rajdu na Raty.I tak dowiedzieliśmy się że Bieszczady odbędą się w lipcu.Ależ nasza radość była wielka :) Oboje zarezerwowaliśmy sobie termin urlopowy i po kilku miesiącach oczekiwania dziś ruszamy ku bieszczadzkiej przygodzie :)
Wstajemy wcześnie,by na spokojnie zjeść śniadanie,wypić kawę,zrobić kanapki i zapakować nasze i Edwarda bagaże do samochodu.Kiedy jesteśmy gotowi idziemy do autka i jedziemy nim pod Teatr.Wypakowujemy bagaże,Radek wsiada do samochodu i wraca nim do domu,a ja witam się ze znajomymi,którzy już tu są.Co chwila docierają kolejni wycieczkowicze,więc kiedy podjeżdża autokar jesteśmy prawie w komplecie.Zajmuję najpierw miejsca w autobusie,a później pakuję torby do bagażnika,kiedy wysztko jest już na swoim miejscu,Radek dociera na miejsce.Rozlokowujemy się w autokarze i po sprawdzeniu obecności,ruszamy.Zabieramy jeszcze z Zabobrza kilka osób i kiedy jesteśmy w komplecie-Edzia nie ma oczywiście,ale tym nikt się nie martwi,bo On wsiądzie w Krakowie Balice-więc można powiedzieć że ruszamy w komplecie.Wiktor wita wszystkich serdecznie i pokrótce przedstawia plan dzisiejszego przejazdu.
Podróż mija nam beztrosko i w rewelacyjnych nastrojach.Umilamy ją sobie rozmowami,opowiadaniem ciekawych i różnych historii.Pierwszy postój jest krótki,więc tylko rozprostowujemy nogi i załatwiamy sikundę.Za to na drugim postoju mamy czas na kawę,małe co nieco,sikundę i zdjęcia samolotów startujących z lotniska.Stąd też odjeżdżamy po Edzia,który czeka już na nas,nieopodal lotniska.
Edek szczęśliwy wsiada do autokaru.Pokazuje plakat i książkę o zespole "Deep Purple",na którego koncert specjalnie pojechał.Opowiada nam jak było.Widać po Nim że jest zadowolony i szczęśliwy,więc czegóż chcieć więcej :)
Z Krakowa-Balic do Sanoka podróż mija nam bezproblemowo i dość szybko.W "Domu Turysty" meldujemy się przed 17-tą.Odbieramy klucz do naszego pokoju i idziemy się w nim rogościć i odświeżyć przed obiadokolacją,która ma być o 18-tej.
Pełna oferta "Domu Turysty" znajduje się tu:
http://www.domturysty.net.pl/?page_id=562
Nasz pokój ma nr 108 znajduje się na pierwszym piętrze.Otwieramy drzwi i wchodzimy do środka.Naszym oczom ukazał się niewielki przedpokój,pokoik i łazienka z toaletą.Wszystko czyste i w idealnym porządku.Rozpokowujemy się,bierzemy prysznic,przebieramy i schodzimy do restauracji na obiadokolację.
Dosiadamy się do stolika przy którym siedzą dwie Ele,Gabrysia i Alina.Rozmawiamy,śmiejemy się a po chwili na nasz stół zostaje postawiona waza pełna barszczu ukraińskiego.Nalewamy sobie do miseczek i rozkoszujemy się jego smakiem.Po zupie,dostajemy talerze z ziemniakami i kotletami schabowymi.Zjadamy wszystko z przyjemnością i smakiem,a po obiadokolacji wychodzimy na zewnątrz "Domu Turysty,gdzie czekamy chwilkę na Wiktora i resztę wycieczkowiczów,wszak Sanok trzeba obejrzeć jeszcze dziś.
Kiedy przed budynkiem hotelu zebrali się prawie wszyscy wycieczkowicze i Wiktor,ruszamy powoli zobaczyć Sanok,starą część Sanoka.
"Nad Sanem wijącym się pośród zalesionych gór powstała przed wiekami osada, która od rzeki wzięła nazwę Sanok. Już w połowie XII w. był to gród obronny i ważny ośrodek administracyjny. Rolę tę pełnił także w wiekach późniejszych. Ukształtowanie terenu i warunki geograficzne miały niewątpliwie wpływ na to, że Sanok, już od przeszło 800 lat wpisany jest w historię Podkarpacia.
Najstarsza pisana informacja o Sanoku pochodzi z czasów, gdy ziemia ta należała do książąt ruskich. Jest nią wzmianka w kronikach ruskich – Latopisie Hipackim, mówiąca, że w roku 1150 król węgierski Gejza II „przeszedł góry i wziął gród Sanok i posadnika jego i wiosek w Przemyskiem wiele zajął.” Oznacza to,że na przestrzeni pomiędzy granicą a Przemyślem, był to najważniejszy gród obronny oraz ośrodek władzy administracyjnej nad grodem i przynależnym doń obszarem. Latopis jeszcze dwukrotnie informuje nas o Sanoku; w roku 1205 wzmiankuje o odbytym tutaj spotkaniu króla węgierskiego z ruską księżniczką, a w 1231 r. o udaniu się jednego z książąt ruskich do: ” Sanoka – Worot Uhorskich”
W 1339 r. jeszcze za czasów przynależności do Rusi Halickiej, Sanok otrzymał przywilej lokacyjny na „prawie magdeburskim”. Wydał go 20 stycznia 1339 r. książę halicki Jerzy II Trojdenowicz, pochodzący z mazowieckiej linii Piastów. Prowadzone w ostatnich latach prace archeologiczne na wzgórzu zamkowym i podsanockim wzgórzu Fajka, nie tylko potwierdzają źródła pisane lecz przesuwają datę powstania grodu daleko wstecz aż po wiek IX. Na Fajce, wzgórzu, które prawdopodobnie w przeszłości było dawnym Sanokiem, odnalezione zostały pozostałości dawnej świątyni i cmentarza oraz liczne ozdoby i enkolpiony w typie kijowskim. Znaleziono również 2 pięczęcie Wielkiego Księcia Kijowskiego Ruryka Ruścisławowicza z 2 poł. XII w.
Po roku 1340 Kazimierz Wielki przyłączył do Polski Ruś Halicką a 25 kwietnia 1366 r. potwierdził prawa miejskie Sanoka. W owym czasie Sanok stał się stolicą jednostki administracyjnej o nazwie Ziemia Sanocka, która weszła w skład Województwa Ruskiego obejmowała ona tereny; od źródeł Sanu na płd.i wsch. po Błażową na płn. i Krosno na zach.
W sanockim zamku miał siedzibę urząd grodzki i ziemski, ze starostą na czele. W mieście działały również sądy: grodzki, ziemski i wyższy sąd prawa niemieckiego dla całej Ziemi Sanockiej. W XVI stuleciu dokonano staraniem Mikołaja Wolskiego, przebudowy istniejącego, gotyckiego zamku, na panujący wówczas styl renesansowy.
Pomimo licznych przebudów oraz zniszczenia skrzydeł zachował się on w tym kształcie do dziś. Prowadzone w ostatnich latach prace archeologiczne ukazały wygląd zamku z czasów kazimierzowskich. Dokonano częściowej rekonstrukcji gotyckiej wieży oraz dobudowano południowe skrzydło. W sanockim kościele farnym brał ślub Władysław Jagiełło z Elżbietą Granowską w 1417 r. Prace archeologiczne prowadzone podczas rewitalizacji Placu św. Michała doprowadziły do odsłonięcia fundamentów gotyckiej świątyni. Zostały one zaznaczone na nowej nawierzchni placu. Udało się również przebadać dawny, przykościelny cmentarz, odnaleźć studnię przy kościele NMP na ul Grzegorza z Sanoka oraz ustalić lokalizację dawnego cmentarza przycerkiewnego u zbiegu ulic: Piłsudskiego i Sobieskiego. Przy kościele istniała szkoła parafialna. Uczęszczali do niej synowie mieszczan sanockich i okolicznej szlachty, z których liczni studiowali później na Uniwersytecie Jagiellońskim. Najwięksi z nich to: Grzegorz z Sanoka wybitny humanista oraz Jan Grodek – dziewięciokrotny rektor U.J. w latach 1540-1552.
Sanok stanowił uposażenie wdowie królowych, stąd też przez wiele lat zamieszkiwała w sanockim zamku Zofia Holszańska – po śmierci Władysława Jagiełły. Zaś o zasługach królowej Bony dla miasta świadczy włączenie herbu Sforzów (wąż połykający Saracena) do herbu miasta. Okres od połowy XIV w. do połowy XVI w. uchodzą za najpomyślniejsze w dziejach miasta.
Od końca XVI w. rozpoczął się powolny upadek Sanoka. Przyczyniły się do tego w dużej mierze pożary, z których największy – w 1566 r. zniszczył miasto tak dalece, że ocalał jedynie zamek, kościół franciszkanów, 5 domów i górne przedmieście. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. Austriacy zastali miasto tak zniszczone, że nie znalaleziono jednego choćby budynku w takim stanie, by nadawał się na siedzibę starostwa, toteż przeniesiono je do pobliskiego Leska. Powróciło ono do Sanoka w roku 1798, otrzymując na siedzibę budynek z którego usunięto szpital. Dopiero w 1812 r. cyrkuł został przeniesiony do wyremontowanego budynku zamku.
W 1848 r., w okresie Wiosny Ludów, powstała w Sanoku Rada Narodowa Obwodu Sanockiego i zorganizowała się Gwardia Narodowa Ziemi Sanockiej. Ok. 1845 r. powstał w Sanoku kotlarski warsztat rzemieślniczy założony przez Walentego Lipińskiego i Mateusza Beksińskiego. W roku 1886 został on przemianowany na zakład przemysłowy. Kazimierz Lipiński (syn Walentego) założył w kilka lat później Pierwsze Galicyjskie Towarzystwo Budowy Maszyn i Wagonów w Sanoku i w latach 1894-95 przystąpił do budowy fabryki na terenie dzielnicy Posada Olchowska. Tradycje tej fabryki kultywuje obecnie Sanocka Fabryka Autobusów „Autosan”. Ogromne znaczenie dla rozwoju oświaty i kultury w XIX w. miało założenie w 1848 r. drukarni przez Karola Pollaka. W roku 1855 wydrukowano pierwszy zeszyt „Biblioteki Polskiej” redagowany przez Kazimierza Józefa Turowskiego. W roku 1861 Pollak założył księgarnię i wypożyczalnię książek. Duże znaczenie dla rozwoju miasta miało wybudowanie w 1872 r. linii kolejowej z Chyrowa przez Zagórz i Łupków na Węgry oraz w 1884 r. wykonanie odcinka z Zagórza przez Sanok, do Jasła.
W okresie pierwszej wojny światowej Sanok znacznie ucierpiał w wyniku działań wojennych oraz epidemii cholery. Pierwszego listopada 1918 r. z gmachu Sokoła wyszły pierwsze polskie patrole i nastąpiło przejęcie władzy przez Polaków. W okresie międzywojennym Sanok wzbogacił się o Fabrykę Gumy, Fabrykę Akumulatorów „Warta”, oświetlenie elektryczne, wodociągi, częściowo gaz oraz szereg innych inwestycji. W roku 1934 powstało Muzeum Ziemi Sanockiej. 9 września 1939 r. miasto zajęłyoddziały niemieckie. Do 22 czerwca 1941 r. Sanok był miastem granicznym, gdyż rzeką przebiegała granica państwowa pomiędzy Generalnym Gubernatorstwem a Związkiem Radzieckim. W 1940 r. przystąpiono do organizacji siatki podziemnych sił zbrojnych. Przez Sanok prowadziły w latach 1940-42 trasy kurierskie na Węgry, prowadzone były również przez AK liczne akcje dywersyjne. 9 sierpnia 1944 r. wkroczyły do Sanoka oddziały radzieckie. Wojna przyniosła miastu spore zniszczenia, szczególnie w przemyśle. Dla Sanoka trwała ona jednak dłużej niż do czasu wyparcia oddziałów niemieckich. Przybrała charakter wojny domowej pomiędzy ukraińskim podziemiem a oddziałami MO, SB i Wojska Polskiego. Trwała ona do 1948 r. Niosła za sobą spustoszenie i zniszczenia wsi Ziemi Sanockiej. Jej ostatnim dramatycznym akordem była „Akcja Wisła” przesiedlająca ukraińskojęzyczną ludność sanocczyzny na ziemie odzyskane. W tym czasie toczyły się również zacięte walki z oddziałami WiN."-tekst ze strony: http://www.sanok.pl/historia-sanoka/
Wędrujemy niespiesznie,pnąc się w górę.Mijamy "Dom Sokoła".Przystajemy na kilka zdjęć i przeczytanie tablic pamiątkowych.
"Gmach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku – budynek sanockiego oddziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku.
Jest umiejscowiony w centrum Sanoka, w dzielnicy Śródmieście. Znajduje się przy ulicy Adama Mickiewicza (od strony wschodniej). Od strony południowej sąsiaduje z placem Harcerskim, od zachodu z Parkiem miejskim im. Adama Mickiewicza, zaś od strony północnej znajduje się parking oraz dawne lodowisko Torsan.
Budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015.
Powstał w czasie zaboru austriackiego. Pierwotnie propozycję trójkątnego rozmieszczenia budynku szkoły, gmachu „Sokołał” i restauracji u wejścia do parku (obecnie Plac Harcerski) wysunął przebywający w 6 czerwca 1896 w Sanoku architekt Arnold Röhring. Grunt pod budowę tzw. Sokolni został przekazany bezpłatnie Towarzystwu Uchwałą Rady Miejskiej Sanoka z dnia 19 listopada 1896 roku (przy ówczesnej ulicy Nowej, późniejszej ul. Adama Mickiewicza).
Decyzję o budowie własnej siedziby podjęło Walne Zgromadzenie „Sokoła” 25 lutego 1899. W tym samym roku przystąpiono do budowy gmachu na gruncie podarowanym przez gminę Sanok, przyjmując jednocześnie że koszt inwestycji nie może przekroczyć 16 tys. zł. Autorem projektu budynku był inż. Władysław Beksiński. (wcześniej projekty opracowywali inżynierowie Beksiński, Władysław Adamczyk i Karol Gerardis, zaś wybrano przedstawiony przez pierwszego). Celem budowy Rada Miasta Sanoka przekazała 50 sągów kamienia ze skały miejskiej, piasek i suter[8]. Kamień węgielny pod budowę został poświęcony 28 czerwca 1899 roku, a 5 miesięcy później 29 listopada 1899 została poświęcona i otwarta sala gimnastyczna. Budowę prowadzili W. Beksiński i Karol Gerardis[5]. Gmach został wybudowany przez członków TG „Sokół”, a budowa przebiegała szybko w ciągu 1899. W 1900 roku gmach został oddany do użytku i sanocki „Sokół” przeniósł się do nowego budynku.
Od początku XX wieku do lat 20. gmach „Sokoła” był jednym z dwóch budynków w Sanoku, w których funkcjonowała siecz elektryczna (drugim była kamienica Ramerówka).
Oprócz funkcji rozwoju kultury fizycznej i zadań gimnastycznych sala TG „Sokół” służyła jako miejsce działalności kulturalnych, zebrań grup. Organizowane były wieczornice, zebrania towarzyskie, zabawy, uroczystości, zebrania świąteczne, środówki, bale. W pomieszczeniach gmachu działała także czytelnia i biblioteka. Istniała kręgielnia, pływalnia, łazienki (do 1913 roku), ślizgawka, lawn-tenis, bilard, szachy. W ramach TG działał chór sokoli, orkiestra i czytelnia. W sali gmachu zostały wyświetlane po raz pierwszy w Sanoku filmy; 18 marca 1911 został otwarty kinoteatr, określany także jako teatr elektryczny. W 1914 roku działał ruch ćwiczebny Stałej Drużyny Sokolej, prowadzący niemal wyłącznie ćwiczenia wojskowe. W tym samym roku podjęto uchwałę o odnowieniu sali.
W Towarzystwie działały znane sanockie osobistości: m.in. dr Karol Zaleski, Władysław Zaleski, Władysław Beksiński, Roman Vetulani (jako sekretarz Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku od roku jego założenia), Wilhelm Szomek, burmistrzowie Sanoka: Cyryl Jaksa Ładyżyński, Aital Witoszyński, Paweł Biedka, Adam Pytel (prezes TGS w latach 1909-1911, 1914-1918, 1918-1927), Feliks Giela (podskarbi, skarbnik) dr Józef Galant – prezes i założyciel sekcji sokolej w Zagórzu.
W 1905 w gmachu została zorganizowana wystawa rolnicza. W połowie 1911 został powołany Klub Tenisowy, który stworzył dwa korty w miejscu kotlinki za kręgielnią „Sokoła”.
Podczas I wojny światowej i wkroczeniu armii rosyjskiej w latach 1914-1915 gmach służył celom wojskowym, zaś w sali gimnastycznej były odprawiane msze prawosławne. Następnie budynek został przejęty przez armię austriacką, która przeznaczyły go na cele dla oficerów. Po powrocie Adama Pytla i wskutek jego zabiegów w drugiej połowie 1915 budynek został odzyskany przez TG „Sokół”. 12 listopada 1916 w gmachu „Sokoła” odbyła się uroczystość z okazji ogłoszenia Aktu 5 listopada. U kresu wojny, 1 listopada 1918 roku z gmachu wyruszyły na miasto pierwsze polskie patrole wojskowe. Wskutek strat i zniszczeń budynku konieczna była jego odnowa. W 1920 roku dokonano gruntowej rekonstrukcji gmachu i pomieszczeń. 12 grudnia 1920 w sali gmachu zorganizowano bankiet z okazji uroczystego powitania 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku. W 1928 roku w budynku zainstalowano światło elektryczne. W latach 30. XX wieku obiekt służył szeroko rozumianemu rozwojowi umysłowego i sportowego mieszkańców miasta. Poza imprezami rozrywkowymi jak tańce i zabawy, w obiekcie kwitła działalność kulturalna: istniał chór, orkiestra, Kółko Dramatyczne i Towarzystwo Muzyczno-Dramatyczne „Gamba”, którego założycielem i kierownikiem był były burmistrz, Marian Kawski. W budynku organizowano koncerty muzyki poważnej, w których występowali m.in: pianista prof. Teodor Pollak (1911), śpiewaczka Adolfina Zimajer (1911), tancerka Maria Zawadzka ps. „Jacobi” (1912), śpiewaczka operowa Józefa Borowska (1912), Karol Adwentowicz (1913), śpiewaczka operowa Olga Didur-Wiktorowa oraz pianistka Wanda Kossakowa. W gmachu odbywały się przedstawienia, w tym teatralne. 8 listopada 1936 w gmachu zorganizowano uroczysty wieczór ku czci Tadeusza Kościuszki. 8 grudnia 1936 w Święto Kupiectwa Polskiego w gmachu miała miejsce akademia zorganizowana przez Stowarzyszenie Kupców Katolickich i Gimnazjum Kupieckie wzgl. Święto Kupiectwa Polskiego. W 1935 profesor gimnazjalny historii Tadeusz Miękisz miał wygłosić w sali „Sokoła” odczyt pt. Kwestia żydowska w dawnej Polsce a dzisiaj, który po rozpoczęciu został przerwany przez policję, zebranie rozwiązane jako niezgłoszone, zaś wiceprezes gniazda Zygmunt Kruszelnicki, został ukarany grzywną w wysokości 2 tys. zł (po złożeniu przez niego odwołania został uniewinniony pod koniec 1937). 11 maja 1938 w gmachu miał miejsce wiec wyborczy posła Bronisława Wojciechowskiego.
Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Sanoka wojska hitlerowskiego aresztowały 10 powszechnie szanowanych obywateli Sanoka (wśród nich był dr Jerzy Pietrzkiewicz – prezes TG „Sokół”, Zygmunt Kruszelnicki – wiceprezes TG „Sokół”, Maksymilian Słuszkiewicz – burmistrz Sanoka), którzy zostali wywiezieni do III Rzeszy, gdzie stracili życie. Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej gmach przemianowano na Stadthalle (Hala Miejska) i służył jako miejsce organizowanych wieczornic i spotkań świątecznych oraz wystaw wyrobów rzemiosła (Handwerks- und Gewerbe Ausstellung). 9 maja 1943 w sali głównej gmachu odbyło się uroczyste odczytanie proklamacji o powstaniu SS-Galizien (ukraińskiej 14 Dywizji Grenadierów SS).
Po zakończeniu wojny, w sierpniu 1945 budynek figurował jako własność Zarządu Miejskiego, obok istniał kort tenisowy i nieczynny basen kąpielowy. W tym czasie TG powróciło pierwotnie do swojej działalności. Jesienią 1945 roku budynek zajęła 8 Drezdeńska Dywizja Piechoty. 14 grudnia 1945 roku Miejska Rada Narodowa przekazała gmach „Sokołowi”, który jednak nie wprowadził się do niego ponownie, jako że w tym czasie Wojskowe Przedsiębiorstwo Kinowe „Kino Podhalanka w Sanoku” przejęło w budynku salę gimnastyczną z myślą o stworzeniu kina. Wkrótce działalność TG „Sokół” została wstrzymana, a jego zamknięcie miało miejsce 31 lipca 1947 roku. W 1947 gmach zajął 26 Pułk Piechoty. Następnie Urząd Wojewódzki Rzeszowski podjął dwie nieodwołalne decyzje. 25 listopada 1947 roku Kino „Sokół” zostało przekazane Towarzystwu Przyjaciół Żołnierza, a 24 marca 1949 roku nastąpiła ostateczna likwidacja TG „Sokół” w Sanoku (cały majątek przekazano na rzecz Zarządu Miejskiego w Sanoku). Wydana została odmowa rejestracji TG „Sokół” skutkująca przerwą w jego działalności na kilkadziesiąt lat.
Około 1950 w budynku odbywały się ćwiczenia gimnastyczne, następnie gmach został przekazany na rzecz Polskiego Filmu. W okresie PRL budynkiem administrowało najpierw Przedsiębiorstwo Państwowe, a następnie gmach przejęła na wiele lat Centrala Wynajmu Filmów, Oddział w Rzeszowie – podmiot prowadzący Kino „Pokój”, które zostało zamknięte 1 lutego 1993, ponownie rozpoczęło działalność 24 stycznia 1994 i istniało do końca lat 90. XX wieku. Na początku III Rzeczypospolitej obiektem zarządzali najemcy: w latach 1992-1992 zarządzała spółka cywilna, następnie 1993-2001 inna spółka, prowadząca również kawiarnię „Park”.
4 marca 2000 roku Sąd Okręgowy w Krośnie zarejestrował Polskie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku, jednakowoż względy formalne sprawiły, że nie zostało uznane za następcę prawnego przedwojennego TG „Sokół” w Sanoku. W związku z nierentownością kina i pogarszającym się stanem budynku 23 października 2001 roku Rada Miasta Sanoka podjęła uchwałę wyrażającą zgodę na wydzierżawienie nieruchomości na okres do 15 lat firmie handlowo-usługowej z przeznaczeniem na prowadzenie działalności kulturalno-oświatowej, usługowej, gastronomicznej (termin trwania umowy biegł od 3 kwietnia 2002 i miał upłynąć 2 kwietnia 2017). W 2002 trwały prace remontowe w budynku mające na celu adaptację obiektu do celów klubu młodzieżowego, w praktyce dyskoteki.
Od początku XXI wieku reaktywowane TG „Sokół” w Sanoku czyniło starania zmierzające do odzyskania nieruchomości pierwotnie należących do Towarzystwa. Pierwszą podstawą do odzyskania nieruchomości było w 2004 roku unieważnienie przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzji likwidującej „Sokoła” i decyzji komunalizujących, podjętych z rażącym naruszeniem prawa (zostało potwierdzone w 2006 roku). Następnie w 2007 roku MSWiA oddaliło skargę Gminy Miasta Sanoka, a w 2008 roku, po odwołaniu burmistrza Wojciecha Blecharczyka, utrzymało w mocy postanowienie stwierdzające nieważność decyzji komunalizacyjnej. 15 lutego 2010 roku Sąd Rejonowy w Sanoku w prawomocnym wyroku przywrócił nieruchomości „Sokołowi” (działka z gmachem, kioskiem, parkingiem od zachodu i częścią lodowiska Torsan). W związku z tym 30 kwietnia 2010 roku nieruchomość została przekazana TG „Sokół” w Sanoku.
Obecnie Towarzystwo zajmuje pomieszczenia na pierwszym piętrze. Na parterze działalność prowadzi najemca prowadzący kawiarnię z dyskoteką „Kino”. Pod koniec 2013 powierzchnia, w której działa klub „Kino”, została przeznaczona do dzierżawy.
-Rzeźba Sokolnika zrywającego orłu łańcuchy niewoli. Pierwszy egzemplarz rzeźby nie istnieje. Według Edwarda Zająca został umieszczony we wnęce fasady budynku w roku oddania go do użytku, czyli 1899. Według innego źródła autorem rzeźby sokolnika był Józef Sitarz, urodzony w 1885, który tworzył w późniejszym czasie w okresie II Rzeczypospolitej. Rzeźba została zniszczona przez Niemców podczas II wojny światowej. W okresie PRL we wnęce, w miejsce gdzie istniała rzeźba, została umieszczona kula. Druga, obecna rzeźba sokolnika, ma niemal identyczny wygląd, jest autorstwa Adama Przybysza i została odsłonięta 11 listopada 2003 roku. Organizatorką uroczystości była Krystyna Chowaniec. 26/27 sierpnia 2006 w wyniku aktu wandalizmu rzeźba Sokolnika została zniszczona. Następnie dokonano jej rekonstrukcji.
Rzeźby Sokoła na południowym krańcu kalenicy dachu:
-Pierwsza, pierwotna z 1900 roku. Zniszczona.
-Druga, kamienna rzeźba z 1939 roku, która miała zastąpić pierwotną-zniszczoną. Autorem był Stanisław Jan Piątkiewicz, który latem 1939 roku wykonał dzieło i przekazał je 30 sierpnia 1939 roku, lecz nie odebrał zapłaty, jako że dzień później został powołany do Wojska tuż przed wybuchem II wojny światowej (wskutek tego doszło także do zainstalowania rzeźby). W czasie okupacji od 1941 roku stała na dziedzińcu obok sanockiego zamku oraz w budynku gospodarczym opodal, a po wojnie ok. 1950 została umieszczona na klombie przed wejściem do budynku zamku. Po wojnie Piątkiewcz wprawdzie otrzymał zapłatę za wykonanie dzieła, ale rzeźba nie powrócił na planowane wcześniej miejsce w związku z delegalizacją Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Ostatecznie pod koniec lat 50. została umieszczona na zbiorowej mogile 117 zamordowanych Polaków (więźniów sanockiego więzienia, zamordowanych przez Niemców na stoku góry Gruszka), która znajduje się na Cmentarzu Centralnym przy ul. Rymanowskiej.
-Trzecia, autorstwa Adama Przybysza, wykonana w 2003 roku, uległa dezintegracji materiałowej (odpadły skrzydła) i 22 czerwca 2011 roku została usunięta.
-Czwarta, obecna, została zainstalowana 29 czerwca 2012 roku podczas uroczystości 123. rocznicy powstania TG „Sokół” w Sanoku, autorem był dr Krzysztof Woźniak, zmarły przedwcześnie.
-Tablica odsłonięta 1 listopada 1928 roku, dla upamiętnienia 10. rocznicy odzyskania niepodległości i wymarszu pierwszych polskich patroli z sanockiego Sokoła w dniu 1 listopada 1918 roku. Umieszczona przez Komitet Obywatelski na elewacji frontowej. W czasie II wojny światowej została ocalona przez gospodarza Władysława Ziąbrowskiego– zdjęta, ukryta i przechowywana przez majstra budowlanego Emila Rudaka, po 1944 przekazana Muzeum Historycznemu w Sanoku. Została ponownie odsłonięta 10 listopada 1988 roku w 70. rocznicę odzyskania niepodległości i ówczesnych wydarzeń w Sanoku. Inskrypcja brzmi: „W dniu 1-XI. 1918 r. garstka młodzieży owiana radosnym zapałem polskiego czynu utworzyła w Sokole pod wodzą kpt. Fr. Stoka i naczelnika Sokoła M. Szajny pierwszą w Sanoku siłę zbrojną dla obrony wskrzeszonej Ojczyzny. Ku pamięci potomnych w dziesiątą rocznicę wyzwolenia Polski”.
-Tablica pamięci Andrzeja Małkowskiego (1888-1919), twórcy polskiego harcerstwa, który 11 listopada 1911 roku w gmachu głosił idee harcerstwa. Odsłonięcia w 85. rocznicę sanockiego harcerstwa w dniu 21 września 1996 dokonali hm. Ryszard Pacławski i hm. Czesław Borczyk, a poświęcenia dokonał ks. Marian Burczyk. Odnowiona 27 września 2003 roku. Inskrypcja brzmi: „Pamięci Andrzeja Małkowskiego twórcy polskiego harcerstwa, który w tym budynku, gdzie mieściła się siedziba T.G. „Sokół” w dniu 11.11.1911 r. głosił idee skautingu. W 85 rocznicę sanockiego harcerstwa. Harcerki i harcerze hufca ZHP Ziemi Sanockiej. Sanok 21 września 1996 r. Odnowiona 27 września 2003 r.”. Ponownie odnowiona w maju 2014.
-Tablica upamiętniająca działaczy sokolich, odsłonięta podczas obchodów 125-lecia istnienia gniazda sanockiego TG „Sokół” 7 czerwca 2014. Zostali na niej uhonorowani: ostatni przed II wojną światową prezes towarzystwa Jerzy Pietrzkiewicz, wiceprezes Zygmunt Kruszelnicki i ówczesny burmistrz miasta Maksymilian Słuszkiewicz – podczas kampanii wrześniowej zostali aresztowani i wywiezieni do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie ponieśli śmierć na przełomie 1939/1940.
-Tablica upamiętniająca Polaków, ofiar zbrodni podczas II wojny światowej. Ustanowiona przez Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Klub w Sanoku i odsłonięta 16 maja 2015 z okazji 25-lecia powstania. Inskrypcja głosi: „Pamięci Polaków mieszkańców Lwowa i kresów południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej ofiar zbrodni niemieckich, sowieckich i nacjonalistów ukraińskich w latach II wojny światowej. Członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Klub w Sanoku w 25 rocznicę założenia, maj 2015 rok”.
-Tablica pamiątkowa odsłonięta w 2017, zawierająca inskrypcję: „1867 – 2017. W 150. rocznicę utworzenia polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie – ku chwale Sokołów walczących o wolność i niepodległość Polski”."-Wikipedia.
Tuż za "Domem sokoła" skręcamy w prawo,przechodzimy przez plac i wchodzimy do Parku Miejskiego.Wędrujemy alejkami,cały czas pnąc się w górę,zmierzając do Kopca Adama Mickiewicza.
Dość szybko docieramy na szczyt Kopca.Mało tu miejsca,więc Ci co weszli pierwsi,po kilku zdjęciach schodzą,by zrobić miejsce kolejnym wycieczkowiczom.
"Kopiec Adama Mickiewicza w Sanoku – kopiec położony w Sanoku na terenie parku miejskiego im. Adama Mickiewicza w Sanoku, na szczycie Góry Parkowej (364 m n.p.m.).
Sypanie kopca zostało rozpoczęte w 1898 roku (setna rocznica urodzin Adama Mickiewicza). Wówczas powstał niewielkich rozmiarów kopiec. Następnie, z inicjatywy profesora gimnazjalnego Józefa Tomasika, jego objętość została powiększona przez młodzież szkolną na początku XX wieku; w tym celu w 1903 został zawiązany komitet obywatelski celem powiększenia kopca (prezesem był W. Bronikowski, zastępcą prezesa Józef Tomasik, sekretarzem i skarbnikiem Antoni Bielak), w połowie 1905 komitet powstały celem naprawy kopca nabył teren przy kopcu, należący do p. Tebinkowej.
Prace trwały od 27 września 1905 (uczestniczyli w nich dobrowolnie mieszkańcy, w tym gimnazjaliści oraz uczennice sanockiego seminarium żeńskiego i szkoły wydziałowej, a pracę zainaugurował symbolicznie dyrektor sanockiego gimnazjum, Włodzimierz Bańkowski) do 1910. Inicjatorem prac był miejscowy profesor gimnazjalny Józef Tomasik, który był wiceprezesem Komitetu Kopca Mickiewicza, prezesem był Wiktor Bronikowski, a funkcje sekretarza i skarbnika pełnił inny nauczyciel gimnazjum Antoni Bielak. Prace sypania kopca zostały ukończone w 1912.
W pierwszych latach XX wieku młodzież gimnazjalna corocznie w przeddzień uroczystości 3 Maja gromadziła krzewy jałowca zebrane na okolicznych Glinicach, po czym usypany stos paliła jako ognisko przy kopcu, zaś najwybitniejszy orator z grona działających w konspiracyjnym ruchu uczniów wygłaszał patriotyczne przemówienie.
W pierwszej poł. XX wieku na szczycie kopca zainstalowana była wieża triangulacyjna.
Wysokość kopca wynosi 9 m, a średnica podstawy kopca wynosi: 35 m.
Na jego szczycie znajduje się otoczony ogrodzeniem betonowy postument z inskrypcją "Adamowi Mickiewiczowi 1798-1898".
Edmund Słuszkiewicz napisał wiersz pamiątkowy pt. Kopiec Adama Mickiewicza."-Wikipedia.
Po kilku zdjęciach i my schodzimy z Kopca.Wędrujemy teraz w kierunku punktu widokowego.
Dość szybko docieramy do dwóch platform widokowych.Niestety drzewa sobie wyrosły i widoki są dość mocno ograniczone,ale miejsce jest całkiem ładnie zrobione.Spoglądamy na widoki,które gdzieś tam między drzewami jednak są.Robimy zdjęcia i powoli opuszczamy Park Miejski.Na chwilkę zatrzymujemy się przy Pomniku Tadeusza Kościuszki,kilka fotek i idziemy dalej.
Wędrujemy ulicami Sanoka,zmierzając do Rynku,ale kiedy dostrzegamy po drugiej stronie ulicy fontannę.Od razu tam idziemy,a za nami kilka innych osób.W środku fontanny znajduje się rzeźba Dziewczynki z parasolem.Oczywiście przystajemy tu na krótką sesję zdjęciową.
"Rzeźba "Dziewczynka w deszczu", także jako „Dziewczynka (bądź „panienka”) z parasolem”, umieszczona w fontannie. Została ufundowana przez sanockich przedsiębiorców i zainstalowana w listopadzie 2004, autorem projektu był Adam Przybysz, wsparcia finansowego przy powstaniu udzielił Podkarpacki Bank Spółdzielczy."-Wikipedia.
Oprócz fontanny jest tu też:
-"Pomnik kotwice, upamiętniający wodowanie statku morskiego MS Sanok, które miało miejsce 13 maja 1966 roku. Drobnicowiec został zbudowany w stoczni Aalberg (Dania) i 13 września 1966 roku przekazany Polskim Liniom Oceanicznym, które w 1987 roku zbyły go. Inicjatorką powstania pomnika była Maria Styrkosz. Stanowią go dwie żelazne kotwice na postumencie z brył kamiennych o kształcie sześcianów. Kotwice przekazał Michał Ziółkowski z firmy Hartwig. Monument został odsłonięty na placu kilka miesięcy po wodowaniu statku. Na monumencie umieszczono inskrypcję o treści: Na pamiątkę wodowania statku m/s „Sanok” 13.09.1966."-Wikipedia.
Po sesji zdjęciowej wędrujemy za resztą grupy.
I tak docieramy do ławeczki ze Szwejkiem.Są tu już wszyscy z naszej grupy,więc ławeczka jest oblężona.By zrobić sobie zdjęcie ze słynnym Wojakiem Szwejkiem,trzeba trochę poczekać.Wykorzystujemy więc ten czas i schodzimy w dół ku knajpce "U Szwejka".Kilka zdjęć i wracamy do ławeczki.
"Ławeczka Józefa Szwejka w Sanoku – pomnik w Sanoku przy ulicy 3 Maja, stanowiący obecnie fragment szlaku turystycznego Śladami dobrego wojaka Szwejka.
Upamiętnia postać Józefa Szwejka z powieści Jaroslava Haška pt. Przygody dobrego wojaka Szwejka. W Sanoku rozgrywały się epizody akcji powieści.
Ławeczkę Szwejka w Sanoku odsłonięto w piątek 6 czerwca 2003 jako pierwszą w Polsce i piątą na świecie. W uroczystości uczestniczyli m.in. wnuk pisarza, Richard Hašek oraz znawca literatury czeskiej dziennikarz Leszek Mazan. Autorem pomnika jest rzeźbiarz Adam Przybysz. Postać Szwejka wzorował na najsłynniejszym filmowym odtwórcy dzielnego wojaka Rudolfie Hrušínským. Jest ona obecnym symbolem związku Sanoka z dawną Monarchią Austro-Węgierską. Postać Szwejka naturalnej wielkości w mundurze c.k. armii siedzi na ławeczce i pali fajkę.
Z ławeczki vis-a-vis tzw. bramy węgierskiej widoczny jest szyld reprezentacyjnego ongiś Hotelu, w którym Szwejk wykonywał swą dziejową misję odnalezienia porucznika Duba "na kanapce panny Elly" w pokoiku na pierwszym piętrze. Szwejk przebywał w Sanoku krótko, najprawdopodobniej od 16 lipca 1915. Zapewne jest to literacka reminiscencja historycznego wydarzenia związanego z wizytą księcia Karola i sztabu armii w Sanoku przed udaniem się na wschód po odsieczy Lwowa w czerwcu 1915.
Bezpośrednio przed wybuchem I wojny światowej stacjonowało w garnizonie sanockim 1200 żołnierzy, podczas gdy sam Sanok liczył w tym czasie tylko 12 tys. mieszkańców. 26 września 1914 garnizon sanocki został ewakuowany pod naporem ofensywy rosyjskiej. 5 października 1914 wojska rosyjskie podczas kontrofensywy zostały odrzucone na Glinice, gdzie po jednodniowej bitwie ustąpiły na jakiś czas miejsca powracającej c.k. armii. Druga okupacja rosyjska Sanoka trwała od 9 listopada 1914 do 11 maja 1915. Podczas działań wojennych w 1915 roku spaleniu uległa część dzielnicy Posada na tzw. Szklanej Górce. W tym samym roku Rosjanie zdewastowali również Fabrykę Wagonów, poprzez kradzież maszyn i wywóz materiałów do produkcji. Spalili również część zamku zajmowanego przez starostwo oraz ulicę 3 Maja.
Przy ulicy Adama Mickiewicza zachowały się budynki koszar 45 Pułku Piechoty Austro-Węgier, w których w czasie I wojny światowej stał garnizonem pułk węgierskich honwedów zluzowany następnie przez 54 Pułk Piechoty Austro-Węgier. Na Cmentarzu Centralnym w Sanoku nie zachowała się kwatera poległych żołnierzy węgierskich z 32 Pułku Piechoty, zniszczona w latach 50. XX wieku.
Żołnierze stacjonujący w Sanoku nie narzekali na brak rozrywek. Poza hotelem i restauracją „Pod Trzema Różami” istniały w Sanoku obok wykwintnych kawiarni i restauracji również 36 barów z prawem wyszynku alkoholu. Do najbardziej popularnych należała restauracja Dampfa przy ulicy 3 Maja, „Sanocka”, „Imperial” gdzie w sobotnie noce przy dźwiękach cytry grono tyrolki lub „Grand”. Popularnością cieszyła się również gospoda „Pod białym koniem” na placu św. Michała, „Blachówka” przy Kościuszki, „Murowanka” na ulicy Jagiellońskiej oraz szynk „Czarna Mańka” na Jana Matejki. Elitarnym było „Casino Narodowe” z wysokim wpisowym i taką składką miesięczną. Lokale te obsługiwały swoich gości do godz 2 nad ranem.
Obraz Sanoka z filmu Karela Steklý'ego z 1957 Melduję posłusznie, że znowu tu jestem! na kanwie powieści Haška z Rudolfem Hrušínskim w roli tytułowej jest bardzo pobieżny. Raptem w kilku scenach filmu zidentyfikować można miejsca znane z kart powieści Jaroslava Haška i związane z pobytem Szwejka - dworzec kolejowy, bank i burdel, gdzie nawet za czasów Wielkiej Wojny kwitło intensywne życie nocne prowadzone w Sanoku przez "Zjednoczone Domy Rozrywkowe i Kawiarnię Miejską".
Od 2005 w pierwszym tygodniu września spotykają się przy ławeczce pasjonaci historii okresu C.K. Monarchii (1867–1918), w ramach cyklicznej imprezy sanockich Spotkań Miłośników Austro-Węgier."-Wikipedia.
Kiedy w końcu udaje nam się usiąść przy Szwejku,robimy sobie z Nim sesję zdjęciową,a po niej powoli ruszamy w kierunku Rynku.
Mijamy klasztor OO.Franciszkanów i wąską uliczką docieramy do Rynku.
"Rynek w Sanoku – kwadratowy rynek w dzielnicy Śródmieście miasta Sanoka.
Został wytyczony przez władze austriackie po przebudowie miasta w 1786. Pierwotny plan zabudowy rynku powstał w II poł. XIV wieku podczas lokacji miasta w 1339. Przywilej lokacyjny wydany przez księcia Jerzego nakazywał m.in. wzniesienie przez wójta ratusza oraz kramów kupieckich. Dokument ten potwierdził następnie król Kazimierz Wielki w 1366. Późnośredniowieczny rynek sanocki był o wymiarach 20 na 20 prętów (81 × 81 metrów).
Przez kilka wieków rynek służył celom gospodarczym i wojskowym. W każdą środę i piątki odbywały się na nim targi oraz coroczne jarmarki. Okalające sanocki rynek kamienice powstały pod koniec XVIII i początku XIX wieku. W tym czasie mieściły się w nich karczmy i domy zajezdne, zaś ich właścicielami byli głównie Żydzi.
Na początku 1895 na terenie rynku została wykopana studnia o większej głębokości (dotychczasowa 28-metrową została powiększona do 52 m – tym samym jej dno było położone niżej od poziomu rzeki San przebiegającej pod sanockim zamkiem. Studnia istniała w późniejszych latach.
W XIX wieku nosił nazwę Plac Misjonalny. Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944 plac przemianowano na Ringplatz oraz Adolf Hitler Platz.
W okresie PRL istniała nazwa Plac Rewolucji Październikowej. Na Placu Rewolucji Październikowej funkcjonował dworzec autobusowy PKS, z dniem 10 września 1967 przeniesiony w miejsce przed budynek dworca kolejowego Sanok; zaś przystanki MKS zostały wówczas przeniesiony na Plac Pokoju – zmiany te zostały spowodowane remontem kapitalnym placu. W 1973 na placu została zainstalowana fontanna z kolorowym podświetleniem, wykonana w czynie społecznym przez załogę MPGK. W okresie PRL pod numerem 24 działał Powiatowy Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku „Wierchy” do 1989. W czasie PRL na placu była umieszczona kilkumetrowa palma. 27 kwietnia 1986 sanocki Rynek był główną areną Turnieju Miast „Sanok - Bolesławiec”, zakończonego wynikiem 2:4.
W grudniu 1989 uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku Plac Rewolucji Październikowej został przemianowany na Rynek.
Zwyczajowo plac jest określany jako „Duży Rynek w Sanoku” w odróżnieniu do „Małego Rynku” tj. Placu św. Michała.
Obecna długość każdego z boków rynku wynosi 100 m. Plan zabudowy rynku zgodny jest z średniowieczną tradycją wynikającą z prawa magdeburskiego, tj. prostokątnym placem z ratuszem, kościołem usytuowanym przy ulicy wychodzącej z narożnika rynku oraz dwiema ulicami wyprowadzonymi od każdego z boków rynku. Lustracja przeprowadzona w 1765 podaje, że ratusz w Sanoku był drewniany o dwóch kondygnacjach, został zbudowany w 1756 po kolejnym pożarze. Przeznaczony był dla sądów miejskich, propinacji i rzeźników. Ratusz ten spłonął w 1782.
Zarys położenia poprzedniego ratusza został odwzorowany na bruku rynku po rewitalizacji. W wyniku konkursu na projekt rewitalizacji w grudniu 2004 wygrała go firma Neoinwest z Kielc),
Elementami zabudowy rynku jest klasztor i kościół OO. Franciszkanów, sprowadzonych do Sanoka ze Lwowa przez księcia Władysława Opolczyka w 1377. Jest położony jest przy południowo-wschodniej pierzei rynku. W przeszłości był wielokrotnie przebudowywany, a jego obecny kształt architektoniczny pochodzi z 1886.
We wschodniej pierzei rynku znajduje się eklektyczny ratusz miejski przy ul. Rynek 16. Powstał na przełomie XIX i XX w. w wyniku wykupienia przez władze miasta domów o numerach 12 (w 1881), 13 i 14 (w 1908) i opracowaniu przez Władysława Beksińskiego tym budynkom jednolitej fasady. W kolejnych latach ratusz był wielokrotnie przebudowywany. Od północnej strony do ratusza przylega kamienica przy ul. Rynek 14, a od południowej – kamienica przy ul. Rynek 18.
Przy zachodniej pierzei rynku w dawnym gmachu rady powiatowej pochodzącym z 1870 mieści się obecnie urząd rady miejskiej i burmistrza Sanok. Obiekt ten połączony jest z wybudowanym w latach 1965–1967 ubiegłego wieku budynkiem, w którym obecnie mieści się starostwo powiatowe. Przy północnej pierzei rynku znajduje się budynek Archiwum Państwowego, w którym do 1939 mieściła się synagoga Klaus Sadogóra.
W latach 1969–1971 plac rynku został zrekonstruowany za sprawą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Od 1998 zarząd nad Rynkiem sprawuje miasto Sanok.
W 1993 w wyniku przetargu pierwotnie wybrano projekt nowego zagospodarowania rynku w postaci umieszczenia na nim m.in. amfiteatru, który nie został zrealizowany.
Z południowo-wschodniego narożnika rynku wychodzą ulice Franciszkańska oraz Schody Franciszkańskie, z południowo-zachodniego narożnika ulica Jana Grodka przy której znajduje się sanocka fara i ul. 3 Maja, z narożnika północno-wschodniego ulica Zamkowa prowadząca do zamku królewskiego oraz Schody Balowskie, a z narożnika północno-zachodniego ulice Cerkiewna prowadząca do katedry prawosławnej i Łazienna. Od strony północno-wschodniej rynek styka się z placem św. Jana.
Na czas od 2001 zaplanowano w centrum Sanoka prace remontowe i zmierzające do przebudowy, w tym rynku. Od listopada 2005 do grudnia 2007 wykonano projekt „Rewitalizacja Rynku i Placu Św. Jana” obejmujący przede wszystkim ich przebudowę, remont wybranych elewacji, modernizację sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i deszczowej, instalację oświetlenia (lampy i światła powierzchniowe) oraz wyłożenie kostki brukowej. Przebudowa rozpoczęła się w styczniu 2007 roku.
Rynek nadal służy jako miejsce parad i przysiąg wojskowych bądź policyjnych. 8 grudnia 2007, po wielu latach nieobecności, odbyła się na placu przysięga wojskowa 210 żołnierzy 21. Brygady Strzelców Podhalańskich.
W obrębie Rynku, w tym ulicy Rynek, znajdują się budynki uznane za zabytkowe. Wynikiem działań Komisji Opieki nad Zabytkami, powstałej przy oddziale PTTK w Sanoku, w 1978 umieszczono na fasadzie jednej z kamienic (nr 20) tablicę informującą o zabytkowym charakterze zabudowy.
W 1972 domy pod ówczesnymi numerami ulicy 9, 8, 10, 11, 12, 15, 17, 20, 22, 23, stanowiące domy (kamienice), zostały włączone do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka. Do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015, zostały wpisane budynki pod numerami 1, 5, 7, 9, 10 (kamienica), 10 (synagoga), 11, 12, 14, 16, 18, 20, 21, 22, 23 ulicy. Do wykazu zabytków prowadzonych przez Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków zostały wprowadzone:
-Ratusz przy ul. Rynek 1
-Kamienica przy ul. Rynek 7. W okresie PRL pod numerem 7 działała kasa PKS, a od 1972 w kamienicy pozostającej pod zarządem miejskim (MZBM) lokal przejęło na swoją siedzibę koła Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Sanoku (w obok przylegającym pomieszczeniu działał wówczas warsztat Spółdzielni Inwalidów „Spójnia”). Obecnie w kamienicy siedzibę otrzymała Straż Miejska w Sanoku.
-Mała Synagoga (pod adresem Rynek 10)
-Kamienica pod numerem 11. Od 1978 do 1986 Leon Chrapko prowadził w niej galerię sztuki.
-Kamienica przy ul. Rynek 12. Do 1916 w budynku zamieszkiwał na piętrze lekarz dr Maurycy Drewiński, który na parterze prowadził gabinet lekarski. Później w tym miejscu mieścił się zakłada fotograficzny. Obecnie w budynku działa Karczma. Jadło Karpackie.
-Kamienica przy ul. Rynek 14
-Budynek pod numerem 15. Mieści się za ratuszem. Mieści się w nim Regionalna Izba Gospodarcza. Od września 2000, w lokalu udostępnionym przez Stowarzyszenie Inicjowania Przewdsiębiorczości ulokowano powstałe wówczas Archiwum Ziemi Sanockiej.
-Ratusz przy ul. Rynek 16
-Kamienica przy ul. Rynek 18
-Kamienica przy ul. Rynek 20. Działało w nim początkowo założone w 1923 Miejskie Prywatne Seminarium Nauczycielski Żeńskie w Sanoku. W budynku podjęła działalność kawiarenka, świetlica dla dzieci (20 października 1996 poświęcona przez bp. Stefana Moskwę), NZOZ Ośrodek Rehabilitacji dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej (od 1999), księgarnia przylegającego do kamienicy kościoła franciszkanów. 4 czerwca 2014 na fasadzie kamienicy została odsłonięta tablica upamiętniająca trzech żołnierzy NSZ straconych w egzekucjach w mieście 24 maja i 4 czerwca 1946, Władysława Kudlika, Władysława Skwarca i Henryka Książka.
-Kamienica przy ul. Rynek 22. W przeszłości działał w niej żydowski sklep „Konsum”. W budynku znajduje się brama, prawdopodobnie jedna z najstarszych w obrębie Rynku.
-Kościół franciszkanów (wejście od rynku, formalnie pod adresem ul. Franciszkańska 7)
Pod numerem 15 przed 1914 mieściła się pracownia i skład obuwia. W okresie PRL przy Placu Rewolucji Październikowej 12 działał Zespół Adwokacki nr 1 w Sanoku, funkcjonujący w ramach Izby Adwokackiej w Rzeszowie.
Do gminnej ewidencji zabytków zostały wpisane budynki przy ulicy Rynek pod numerami: 1, 5, 7, 9, 10, 11, 12.
Na rynku przed kamienicą przy ul. Rynek 14 znajdują się dwie ławeczki z tabliczkami upamiętniającymi literatów pochodzących z Sanoka:
-Ławka z tabliczką upamiętniającą Kalmana Segala (1917-1980). Została odsłonięta w październiku 2007.
-Ławka z tabliczką upamiętniającą Mariana Pankowskiego (1919-2011). Została odsłonięta 9 listopada 2011 w 90. rocznicę urodzin Mariana Pankowskiego przez jego bratową Jadwigę.
Na rynku przed kamienicą przy ul. Rynek 14 znajduje się pomnik upamiętniający artystę malarza i rodowitego sanoczanina Zdzisława Beksińskiego (1929–2005). Autorem rzeźby był Adam Przybysz. Pomnik został odsłonięty 19 maja 2012.
Wydarzenia
Wiosną 1946 Sanok był miejscem publicznych egzekucji na żołnierzach NSZ. 4 czerwca 1946 w południowo-zachodniej pierzei rynku został powieszony chor. Henryk Książek.
Od kwietnia 2008 w obszarze rynku działa w Sanoku pierwszy bezpłatny bezprzewodowy internet. Pierwszy hotspot w Sanoku zainstalowano na szczycie ratusza miejskiego. Aby móc skorzystać z bezprzewodowego internetu musimy posiadać komputer wyposażony w kartę WiFi.
Odniesienia w sztuce i kulturze
W sąsiedztwie ratusza i kościoła Franciszkanów stoi żydowska kamienica, w której mieścił się oddział Banku Wiedeńskiego (Hasek, Banku Krakowskiego). Stacjonował tam sztab Żelaznej Brygady, w skład której wchodził batalion 91. pułku piechoty z Czeskich Budziejowic. Służbę odbywał tu Józef Szwejk podczas pobytu w Sanoku.
Kalman Segal. Nad dziwną rzeką Sambation. 1957; Dolina zielonej pszenicy. 1964; Śmierć archiwariusza. 1967; Miłość o zmierzchu. 1962."-Wikipedia.
Bez pośpiechu wędrujemy przez olbrzymi,brukowany plac.Oglądamy kamieniczki okalające Rynek,rozmawiamy,robimy zdjęcia i podchodzimy do Ratusza.
"Ratusz przy ul. Rynek 16 w Sanoku – pierwotny budynek magistratu miejskiego w Sanoku.
Stanowił siedzibę ratusza w Sanoku, który przeniesiono do budynku pod adresem Rynek 1. Oba obiekty położone są naprzeciw siebie na sanockim rynku.
Kalendarium:
-1339 przywilej lokacyjny wydany przez księcia Jerzego nakazuje wzniesienie przez wójta ratusza oraz kramów kupieckich,
-1366 potwierdzenie przez króla Kazimierza Wielkiego przywileju lokacyjnego Sanoka na prawie magdeburskim.
-1756 budowa nowego drewnianego ratusza
-1782 pożar ratusza
-1786 budowa nowego eklektycznego ratusza
-1989 ostatnie posiedzenie rady miejskiej i przeprowadzka do nowego gmachu
-2007 rewitalizacja rynku i ratusza
Pierwotnie istniejący ratusz sanocki był położony w miejscu pomiędzy obecnymi budynkami, spłonął w 1680 (zarys jego położenia został odwzorowany na bruku rynku). Stary sanocki eklektyczny ratusz miejski z końca XVIII wieku, znajduje się we wschodniej pierzei rynku. Został wybudowany przez władze austriackie w miejsce dawnego drewnianego ratusza, wybudowanego po pożarze w roku 1756 i wspomnianym po lustracji w 1766. Ten drewniany ratusz o dwóch kondygnacjach przeznaczony był dla sądów miejskich, propinacji i rzeźników, spłonął w 1782.
Nowy murowany ratusz powstał na przełomie XIX i XX wieku. Pierwszym etapem było wykupienie przez władze miasta domów o numerach 12 (w 1881, po tym numerem zamieszkiwał Ichel Herzig), 13 i 14 (w 1908). Następnie w 1892 roku został przeprowadzony gruntowny remont i przebudowa według projektu Władysława Beksińskiego, dzięki czemu elewacjom nadano jednolitą fasadę, a cały gmach został powiększony o piętrową nadbudowę i dwa boczne skrzydła. W konsekwencji obiekt zyskał jednolity charakter.
Po 1918 roku na potrzeby ratusza adaptowano również sąsiednią kamienicę od strony klasztoru franciszkańskiego. W 1934 roku w wyniku kolejnej przebudowy włączono w jego całość sąsiednią kamienicę po jego południowej stronie. Stało się to za kadencji burmistrza Jana Rajchla. O renowacji informuje o tym metalowa chorągiewka z wydrążoną datą roku "1934", zainstalowana na wieżyczce południowej części ratusza. Analogiczna chorągiewka znajdująca się na wieżyczce północnej, pierwotnej części ratusza, zawiera napis rok "1892". W latach 30. XX wieku (II Rzeczpospolita) w budynku pod ówczesnym numerem 13 mieściło się biuro zarządu miejskiego, koszary miejskiej straży pożarnej, a na 1. piętrze była sala posiedzeń. Ponadto do adresu nr 16 był przypisany posterunek Policji Państwowej.
Na elewacji frontowej budynku znajduje się umieszczony centralnie zegar, pierwotnie wykonany w firmie Najdera w Pradze pod koniec XIX wieku. Uruchomiony 1 lutego 1906 roku, zaś w 2007 wymieniono w nim mechanizm. Na elewacjach szczytów wieżyczek znajdują się odnowione emblematy z lat 30. XX wieku: na lewej (północnej) Herb Sanoka, na prawej (południowej) godło Rzeczypospolitej Polskiej autorstwa Stanisława Piątkiewicza. Wejście główne do budynku, a jednocześnie prowadzące na dziedziniec od strony wschodniej, stanowi dwuczęściowa brama.
W okresie PRL w budynku mieściło się Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (MRN) (pod ówczesnym adresem Plac Rewolucji Październikowej 16) do 1972. W 1971 trwały prace konserwacyjno-remontowe budynku. W 1975 budynek został odnowiony. Do początku lat 80. w budynku ratusza swoją siedzibę miała Komenda Hufca Sanok.
11 maja 1989 w budynku otwarto oddział Związku Ukraińców w Polsce. Budynek został wpisany do wojewódzkiego (1992) oraz do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka.
Aktualna siedziba władz miejskich znajduje się przy zachodniej pierzei rynku w budynku przy ul. Rynek 1. W starym ratuszu siedzibę mają instytucje, filie partii politycznych, punkty handlowe i usługowe.
W budynku działała filia Rolbanku, zaś po wykupieniu tegoż przez oddział Banku Zachodniego S.A. od 15 stycznia 1996 (według innego źródła od 21 marca 1997) do początku XXI wieku. Następnie pomieszczenia zostały wyremontowane i powrócił do niej po kilkudziesięciu latach Okręgowy urząd stanu cywilnego w sierpniu 2005.
W przeszłości fasada budynku była wykonana w odcieniach koloru żółtego (obecnie odcień różu). Z lewej strony do ratusza przylega kamienica przy ul. Rynek 14, a symetrycznie z prawej kamienica przy ul. Rynek 18."-Wikipedia.
Przystajemy na ciut dłużej przy pomniku Zdzisława Beksińskiego.Robimy sobie zdjęcia z figurą słynnego artysty,a po nich idziemy w kierunku placu z krzyżem i punktem widokowym.
"Pomnik Synom Ziemi Sanockiej Poległym i Pomordowanym za Polskę.
Znajduje się na Placu św. Jana. W przybliżeniu w tym miejscu stał w latach 1902–1941 pierwszy sanocki Pomnik Tadeusza Kościuszki.
Pomysł pomnika jako łączne upamiętnienie łączne sanoczan w II wojnie światowej zaistniał pierwotnie po jej zakończeniu. Następnie został podniesiony po 1989. Inicjatorem ustanowienia pomnika był ppłk Marian Jarosz. Wówczas sprowadzono do Sanoka 36 urn z prochami mieszkańców miasta i okolic biorących udział w walkach na frontach wojny. 11 marca 1999 powstał społeczny Komitet Budowy Pomnika, powołany przez organizacje kombatanckie z Sanoka, którego przewodniczącym został Andrzej Bernacki.Powyższe ciało działało jako Stowarzyszenie Komitet budowy Pomnika Synom Ziemi Sanockiej Poległym za Polskę. 22 kwietnia 1999 Rada Miasta Sanoka podjęła uchwałę w sprawie budowy pomnika wskazując jego lokalizację. Wybór lokalizacji miejsca podjęto po konsultacji z pracownikami Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Wykonanie pomnika zostało sfinansowane ze składek społecznych. W wyniku przeprowadzonego konkursu na projekt pomnika został wybrany pomysł, który zgłosił Jan Tutaj z krakowskiej ASP. Decyzję zatwierdziła Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. We wrześniu 2003 wmurowano akt erekcyjny, a prace nad instalacją pomnika trwały od połowy 2005 (formy odlewów wykonała miejscowa firma GT).
Patronat honorowy na budową pomnika objął prezydent RP Aleksander Kwaśniewski. Pomnik został odsłonięty w Narodowe Święto Niepodległości 11 listopada 2005 roku (w 87. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości).
Upamiętnia ofiary walk z II wojny światowej, niemieckich obozów koncetracyjnych, zbrodni katyńskiej, zbrodni UPA – pochodzących z Sanoka i ziemi sanockiej. Jest wykonany z brązu. Jego główna część to miecz stylizowany na krzyż. w formie rozciętej pionowo w połowie, umieszczony na brukowanym ukośnym postumencie, na którym u góry znajduje się napis główny: "Synom Ziemi Sanockiej Poległym i Pomordowanym za Polskę", na lewym krańcu jest umiejscowiony herb Sanoka, na prawym krańcu Godło Rzeczypospolitej Polskiej, zaś pomiędzy nimi położono 37 tabliczek przywołujących miejsca walk, martyrologii i kaźni począwszy od 1939 roku. U podnóża zostały wmurowane urny z ziemią pochodzącą z miejsc bitew, w których brali udział sanoczanie.
Po lewej stronie jest 20 tabliczek:
"Westerplatte-Hel 1939" (upamiętnia oblężenie Westerplatte w dniach 1–7 września 1939 roku oraz obronę Helu od 1 września do 2 października 1939 roku na początku II wojny światowej)
"Gdynia-Redłowo 1939" (walki o Redłowo, dzielnicę Gdyni, podczas obrony Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939 roku)
"Kock 1939" (Bitwa pod Kockiem stoczona 2–6 października 1939 w czasie kampanii wrześniowej)
"Jurków-Koniecmosty 1939" (obrona linii dolnej Nidy: Jurków-Koniecmosty podczas kampanii wrześniowej)
"Wilno 1939-1945" (dotyczy Lwowa podczas II wojny światowej, zob. m.in. Obrona Wilna (1939))
"Warszawa 1939-1945" (dotyczy Warszawy podczas II wojny światowej, Kategoria:Historia Warszawy w czasie II wojny światowej, w tym powstanie warszawskie)
"Lwów 1939-1945" (dotyczy Lwowa podczas II wojny światowej, zob. Kalendarium Lwowa)
"Narwik 1940" (Bitwa o Narwik od 9 kwietnia do 8 czerwca 1940 roku)
"Tobruk 1941" (Bitwa o Tobruk od 10 kwietnia do 27 listopada 1941 roku)
"Londyn 1940-1945" (dotyczy Londynu podczas II wojny światowej, zob. m.in. Bitwa o Anglię)
"Falaise-Chamboise 1944" (Bitwa pod Falaise 7–21 sierpnia 1944 roku, w tym Chambois)
"Oświęcim 1940-1945" (zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau)
"Majdanek 1941-1944" (obóz koncentracyjny Majdanek)
"Lenino 1943" (Bitwa pod Lenino 12–13 października 1943 roku)
"Monte Cassino 1944" (Bitwa o Monte Cassino 17 stycznia – 19 maja 1944 roku)
"Arnhem 1944" (walki pod Arnhem wrzesień 1944 roku)
"Puławy-Dęblin 1944" (walki o Puławy i Dęblin)
"Kołobrzeg 1945" (Bitwa o Kołobrzeg 4–18 marca 1945 roku)
"Wał Pomorski 1945" (Wał Pomorski, Operacja wiślańsko-odrzańska od stycznia 1945 roku)
"Berlin 1945" (Bitwa o Berlin 16 kwietnia – 2 maja 1945 roku)
Po prawej stronie jest 17 tabliczek:
"Sanok Ziemia Sanocka 1939-1944" (ofiary z miasta i okolic, które zginęły na miejscu podczas II wojny światowej)
"Dachau 1940-1945" (obóz koncentracyjny Dachau)
"Buchenwald 1940-1945" (obóz koncentracyjny Buchenwald)
"Mauthausen 1940-1945" (obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen)
"Flossenbürg 1940-1945" (obóz koncentracyjny Flossenbürg)
"Neuengamme 1940-1945" (obóz koncentracyjny Neuengamme)
"Gross Rosen 1940-1945" (obóz koncentracyjny Groß-Rosen)
"Kozielsk Katyń 1940" (miejsce kaźni w ramach zbrodni katyńskiej – Kozielsk i Katyń)
"Ostaszków Twer Miednoje 1940" (miejsce kaźni w ramach zbrodni katyńskiej – Ostaszków, Twer i Miednoje)
"Starobielsk Charków 1940" (miejsce kaźni w ramach zbrodni katyńskiej – Starobielsk i Charków)
"Workuta 1940-1996" (sowiecki oboz systemu Gułag – Workuta)
"Gruszka k/ Tarnawy 1940" (rozstrzelanie 112 więźniów na wzgórzu Gruszka 5 lipca 1940)
"Bełżec 1941-1943" (obóz zagłady Bełżec)
"Treblinka 1941-1944" (obóz pracy i zagłady Treblinka)
"Wołyń 1942-1945" (rzeź wołyńska)
"Baligród 1944-1948" (zbrodnia w Baligrodzie 6 sierpnia 1944 roku)
"Jasiel 1946" (zbrodnia w Jasielu 20 marca 1946 roku)
Pod Pomnikiem obchodzone są regularnie uroczystości państwowe i patriotyczne."-Wikipedia.
Po kilku zdjęciach i nasyceniu się widokami,wędrujemy w kierunku Zamku.Zwiedzanie Zamku mamy zaplanowane na jutro,więc dziś tylko krótki spacer. Wchodzimy na teren zamkowy.Powoli przechadzamy się po dziedzińcu,obchodzimy Zamek dookoła,podziwiamy panoramę rozpościerającą się z murów i robimy zdjęcia.Po kilkunastu fotkach,niespiesznie wracamy do Rynku.
Spacer zaostrzył nam nieco apetyt.Postanawiamy więc zjeść coś.Na rogu Rynku,tuż obok Ratusza znajduje się "Karczma-Jadło Karpackie".Rozsiadamy się pod parasolem w letnim ogródku,zamawiamy piwo i "fuczki".Będąc w Bieszczadach obiecaliśmy sobie,że spróbujemy kuchni regionalnej,a że jesteśmy po obfitej obiadokolacji zamówiliśmy tylko trzy placki na próbę.
"kapusta kiszona 300 g
mąka pszenna 1 szklanka
jajko 1 szt
mleko 3/4 szklanki
do smaku:kminek mielony,majeranek
olej do smażenia
Sos:
majonez 2 łyżki
jogurt naturalny 2 łyżki
sól i pieprz do smaku
czosnek 1 ząbek
zioła prowansalskie do smaku
Do miski wsypujemy mąkę, dodajemy jajko i mleko. Miksujemy aż ciasto będzie gładkie. Kapustę kiszoną odciskamy z nadmiaru soku, drobno kroimy i dodajemy do ciasta naleśnikowego. Ciasto przyprawiamy do smaku kminkiem, majerankiem oraz solą i pieprzem. Na patelni rozgrzewamy olej. Za pomocą łyżki kładziemy placuszki i smażymy z każdej ze stron na złoty kolor. Usmażone placuszki kładziemy na ręczniku papierowym, aby odsączyć nadmiar tłuszczu.
Majonez łączymy z jogurtem naturalnym. Dodajemy wyciśnięty przez praskę czosnek, zioła prowansalskie oraz sól i pieprz do smaku.
Usmażone placuszki podajemy z sosem.
Smacznego."-przepis ze strony: https://www.doradcasmaku.pl/przepis/404145/fuczki-bieszczadzkie-placki-z-kiszonej-kapusty
Pijemy piwo i zjadamy placki-są rewelacyjne,proste i przepyszne,w domu usmażymy takie same,tak postanawiamy-rozmawiamy ze znajomymi i rozkoszujemy się pięknym wieczorem.
Po piwie i pysznych "fuczkach",opuszczamy Karczmę i niespiesznie wędrujemy ulicami Sanoka,zmierzając do hotelu.Pora iść spać,wszak jutro dalsza część "Bieszczadzkiej przygody".: )
Danusia i Radek.
termin wycieczki: 02.07 – 07.07.2018 r.
Organizator: Oddział PTTK „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze
Opracowanie trasy, obsługa przewodnicka: Wiktor Gumprecht
Program wycieczki:
W czasie wycieczki odwiedzimy interesujące, godne poznania miejsca w Bieszczadach i w okolicach Sanoka. Odbędziemy rejs po Zalewie Solińskim, przejedziemy się Bieszczadzką Kolejką Leśną, dwa dni spędzimy na wędrówkach górskich (należy zabrać odpowiednie buty i kijki). Noclegi wraz z wyżywieniem zarezerwowane zostały w Domu Turysty PTTK w Sanoku.
03.07.2018 r. – wtorek
Trasa przejazdu: Sanok – Komańcza – Cisna – Sanok
Sanok – po spacerze przez urokliwe zabytkowe centrum idziemy na zamek, gdzie mieści się interesujące Muzeum Historyczne z najcenniejszym w Polsce zbiorem 600 ikon (z okresu od XV do XVIII w.) i obrazami Zdzisława Beksińskiego, jednego z najwybitniejszych współczesnych malarzy polskich.
Komańcza – w klasztorze sióstr Nazaretanek zwiedzamy Izbę Pamięci poświęconą prymasowi Polski kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu, który był tu internowany od października 1955 r. do września 1956 r
Cisna – położona nad Solinką gminna wieś, zachodzimy tu do sławnej restauracji „Siekierezada”, a następnie jedziemy do Majdanu, gdzie znajduje się główna stacja jednej z największych bieszczadzkich atrakcji, wąskotorowej Kolejki Leśnej, wybudowanej niegdyś do transportu drewna, obecnie służącej turystom. Podczas przejażdżki „bieszczadzką ciuchcią” obserwujemy przesuwające się za oknami piękne i dzikie lasy, gdzie jedynym znakiem bliskości cywilizacji są tory, po których porusza się kolejka.
04.07.2018 r. – środa
Trasa przejazdu: Sanok – Solina – Polańczyk – Lesko – Sanok
Sanok – miasto powiatowe położone u stóp Bieszczadów, największy ośrodek przemysłowy, handlowy i kulturalny południowo-wschodniego skrawka Polski, ważne centrum ruchu turystycznego. Zwiedzamy położone na skraju miasta Muzeum Budownictwa Ludowego – największy w Polsce skansen, prezentujący budownictwo pd.-wsch. części kraju. Zgromadzono tu około 150 obiektów, od wiejskich chat i kapliczek przydrożnych, po cerkwie i kościół rzymskokatolicki.
Solina – w latach 1960-68 wzniesiono tu zaporę przegradzająca San, tworząc największe pod względem pojemności sztuczne jezioro w Polsce o skomplikowanej linii brzegowej, pełnej malowniczych półwyspów i zatoczek. Po spacerze po koronie zapory (664 m dł.) zwiedzimy jej wnętrze i położoną u podnóża elektrownię wodną.
Polańczyk – uzdrowisko na zachodnim brzegu Jeziora Solińskiego, największa i najelegantsza w Bieszczadach miejscowość wczasowa, Duży ośrodek sportów wodnych. Ze wzgórza Sawin podziwiamy przepiękną panoramę Bieszczadów oraz Jeziora Solińskiego. Z przystani poniżej wypływamy w rejs statkiem po Zalewie Solińskim podziwiając z wody wspaniałe krajobrazy i nieoczekiwane widoki niedostępnych z lądu zakątków jeziora.
Lesko – stare miasteczko na prawym brzegu Sanu, z dobrze zachowanym układem urbanistycznym, oglądamy tu najciekawsze zabytki, m.in. późnorenesansową synagogę i jeden z najcenniejszych w kraju
kirkut z 2 tysiącami macew, w części pięknie rzeźbionych (najstarsze z XVI w.).
05.07.2018 r. – czwartek
Trasa przejazdu: Sanok – Ustrzyki Górne – Wołosate – Muczne – Sanok
Wycieczka piesza: z Wołosatego podchodzimy na Tarnicę, najwyższy szczyt polskich Bieszczadów (1346 m n.p.m.), na wierzchołku wielki metalowy krzyż, upamiętniający wizytę w 1953 r. Karola Wojtyły. Tarnica stanowi najbardziej atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Oprócz wspaniałej panoramy najbliższych grzbietów, najciekawszy jest widok na południowy wschód, na Bieszczady ukraińskie. Po zejściu z Tarnicy podchodzimy na Krzemień i dalej na niewielką kulminację Bukowego Berda, a potem w dół najpierw grzbiecikiem z efektownymi wychodniami skalnymi, a potem rozległą połoniną, jednym z najpiękniejszych bieszczadzkich szlaków. W końcowej części wędrówki leśnymi drogami docieramy do Mucznego.
06.07.2018 r. – piątek
Trasa przejazdu: Sanok – Wetlina – Przełęcz Wyżna – Smolnik – Sanok
Wycieczka piesza: z Wetliny podchodzimy na Przełęcz Orłowicza, następnie przez grzbiet Połoniny Wetlińskiej, piękną i bardzo widokową trasą idziemy do Chatki Puchatka, najwyżej położonego bieszczadzkiego schroniska. Po odpoczynku w schronisku schodzimy na Przełęcz Wyżną.
W drodze powrotnej do Sanoka zatrzymujemy się w Smolniku, gdzie oglądamy wpisaną na Listę UNESCO dawną cerkiew.
07.07.2018 r. – sobota
Trasa przejazdu: Sanok – Binarowa – Jelenia Góra
W drodze do Jeleniej Góry zatrzymamy się w Binarowej, gdzie zwiedzimy jeden z najcenniejszych drewnianych późnogotyckich kościołów w Polsce i Europie (w 2003 r. wpisany na Listę UNESCO).
Przyjazd do Jeleniej Góry około godz. 21.
Koszt wycieczki: 855 zł
Cena obejmuje: autokar, noclegi, wyżywienie (5 x śniadanie, 5 x obiadokolacja), ubezpieczenie NNW, obsługę przewodnicką
Zapisy wraz z wpłata przyjmowane są w Oddziale PTTK „Sudety Zachodnie”, Jelenia Góra ul. 1–go Maja 86
- zaliczka w wysokości 455 zł – w dniu zapisu
- dopłata w wysokości 400 zł – do dnia 25.05.2018 r.
Koszt biletów wstępu (około 150 zł) uczestnicy pokrywają indywidualnie."
O Bieszczadach marzyło nam się od dawna.W ubiegłym roku,podczas wycieczki na Kaszuby,poprosiliśmy Wiktora by zorganizował wycieczkę w Bieszczady.I stało się.Najpierw w grudniu,podczas zakończenia Rajdu na Raty Wiktor zapowiedział wycieczki,które odbędą się w przyszłym roku i nasze Bieszczady znalazły się na tej liście.Teraz trzeba było znać dokładną datę.Okazja nadarzyła się w lutym,na rozpoczęciu Rajdu na Raty.I tak dowiedzieliśmy się że Bieszczady odbędą się w lipcu.Ależ nasza radość była wielka :) Oboje zarezerwowaliśmy sobie termin urlopowy i po kilku miesiącach oczekiwania dziś ruszamy ku bieszczadzkiej przygodzie :)
Wstajemy wcześnie,by na spokojnie zjeść śniadanie,wypić kawę,zrobić kanapki i zapakować nasze i Edwarda bagaże do samochodu.Kiedy jesteśmy gotowi idziemy do autka i jedziemy nim pod Teatr.Wypakowujemy bagaże,Radek wsiada do samochodu i wraca nim do domu,a ja witam się ze znajomymi,którzy już tu są.Co chwila docierają kolejni wycieczkowicze,więc kiedy podjeżdża autokar jesteśmy prawie w komplecie.Zajmuję najpierw miejsca w autobusie,a później pakuję torby do bagażnika,kiedy wysztko jest już na swoim miejscu,Radek dociera na miejsce.Rozlokowujemy się w autokarze i po sprawdzeniu obecności,ruszamy.Zabieramy jeszcze z Zabobrza kilka osób i kiedy jesteśmy w komplecie-Edzia nie ma oczywiście,ale tym nikt się nie martwi,bo On wsiądzie w Krakowie Balice-więc można powiedzieć że ruszamy w komplecie.Wiktor wita wszystkich serdecznie i pokrótce przedstawia plan dzisiejszego przejazdu.
Podróż mija nam beztrosko i w rewelacyjnych nastrojach.Umilamy ją sobie rozmowami,opowiadaniem ciekawych i różnych historii.Pierwszy postój jest krótki,więc tylko rozprostowujemy nogi i załatwiamy sikundę.Za to na drugim postoju mamy czas na kawę,małe co nieco,sikundę i zdjęcia samolotów startujących z lotniska.Stąd też odjeżdżamy po Edzia,który czeka już na nas,nieopodal lotniska.
Edek szczęśliwy wsiada do autokaru.Pokazuje plakat i książkę o zespole "Deep Purple",na którego koncert specjalnie pojechał.Opowiada nam jak było.Widać po Nim że jest zadowolony i szczęśliwy,więc czegóż chcieć więcej :)
Z Krakowa-Balic do Sanoka podróż mija nam bezproblemowo i dość szybko.W "Domu Turysty" meldujemy się przed 17-tą.Odbieramy klucz do naszego pokoju i idziemy się w nim rogościć i odświeżyć przed obiadokolacją,która ma być o 18-tej.
http://www.domturysty.net.pl/?page_id=562
Nasz pokój ma nr 108 znajduje się na pierwszym piętrze.Otwieramy drzwi i wchodzimy do środka.Naszym oczom ukazał się niewielki przedpokój,pokoik i łazienka z toaletą.Wszystko czyste i w idealnym porządku.Rozpokowujemy się,bierzemy prysznic,przebieramy i schodzimy do restauracji na obiadokolację.
Dosiadamy się do stolika przy którym siedzą dwie Ele,Gabrysia i Alina.Rozmawiamy,śmiejemy się a po chwili na nasz stół zostaje postawiona waza pełna barszczu ukraińskiego.Nalewamy sobie do miseczek i rozkoszujemy się jego smakiem.Po zupie,dostajemy talerze z ziemniakami i kotletami schabowymi.Zjadamy wszystko z przyjemnością i smakiem,a po obiadokolacji wychodzimy na zewnątrz "Domu Turysty,gdzie czekamy chwilkę na Wiktora i resztę wycieczkowiczów,wszak Sanok trzeba obejrzeć jeszcze dziś.
Kiedy przed budynkiem hotelu zebrali się prawie wszyscy wycieczkowicze i Wiktor,ruszamy powoli zobaczyć Sanok,starą część Sanoka.
"Nad Sanem wijącym się pośród zalesionych gór powstała przed wiekami osada, która od rzeki wzięła nazwę Sanok. Już w połowie XII w. był to gród obronny i ważny ośrodek administracyjny. Rolę tę pełnił także w wiekach późniejszych. Ukształtowanie terenu i warunki geograficzne miały niewątpliwie wpływ na to, że Sanok, już od przeszło 800 lat wpisany jest w historię Podkarpacia.
Najstarsza pisana informacja o Sanoku pochodzi z czasów, gdy ziemia ta należała do książąt ruskich. Jest nią wzmianka w kronikach ruskich – Latopisie Hipackim, mówiąca, że w roku 1150 król węgierski Gejza II „przeszedł góry i wziął gród Sanok i posadnika jego i wiosek w Przemyskiem wiele zajął.” Oznacza to,że na przestrzeni pomiędzy granicą a Przemyślem, był to najważniejszy gród obronny oraz ośrodek władzy administracyjnej nad grodem i przynależnym doń obszarem. Latopis jeszcze dwukrotnie informuje nas o Sanoku; w roku 1205 wzmiankuje o odbytym tutaj spotkaniu króla węgierskiego z ruską księżniczką, a w 1231 r. o udaniu się jednego z książąt ruskich do: ” Sanoka – Worot Uhorskich”
W 1339 r. jeszcze za czasów przynależności do Rusi Halickiej, Sanok otrzymał przywilej lokacyjny na „prawie magdeburskim”. Wydał go 20 stycznia 1339 r. książę halicki Jerzy II Trojdenowicz, pochodzący z mazowieckiej linii Piastów. Prowadzone w ostatnich latach prace archeologiczne na wzgórzu zamkowym i podsanockim wzgórzu Fajka, nie tylko potwierdzają źródła pisane lecz przesuwają datę powstania grodu daleko wstecz aż po wiek IX. Na Fajce, wzgórzu, które prawdopodobnie w przeszłości było dawnym Sanokiem, odnalezione zostały pozostałości dawnej świątyni i cmentarza oraz liczne ozdoby i enkolpiony w typie kijowskim. Znaleziono również 2 pięczęcie Wielkiego Księcia Kijowskiego Ruryka Ruścisławowicza z 2 poł. XII w.
Po roku 1340 Kazimierz Wielki przyłączył do Polski Ruś Halicką a 25 kwietnia 1366 r. potwierdził prawa miejskie Sanoka. W owym czasie Sanok stał się stolicą jednostki administracyjnej o nazwie Ziemia Sanocka, która weszła w skład Województwa Ruskiego obejmowała ona tereny; od źródeł Sanu na płd.i wsch. po Błażową na płn. i Krosno na zach.
W sanockim zamku miał siedzibę urząd grodzki i ziemski, ze starostą na czele. W mieście działały również sądy: grodzki, ziemski i wyższy sąd prawa niemieckiego dla całej Ziemi Sanockiej. W XVI stuleciu dokonano staraniem Mikołaja Wolskiego, przebudowy istniejącego, gotyckiego zamku, na panujący wówczas styl renesansowy.
Pomimo licznych przebudów oraz zniszczenia skrzydeł zachował się on w tym kształcie do dziś. Prowadzone w ostatnich latach prace archeologiczne ukazały wygląd zamku z czasów kazimierzowskich. Dokonano częściowej rekonstrukcji gotyckiej wieży oraz dobudowano południowe skrzydło. W sanockim kościele farnym brał ślub Władysław Jagiełło z Elżbietą Granowską w 1417 r. Prace archeologiczne prowadzone podczas rewitalizacji Placu św. Michała doprowadziły do odsłonięcia fundamentów gotyckiej świątyni. Zostały one zaznaczone na nowej nawierzchni placu. Udało się również przebadać dawny, przykościelny cmentarz, odnaleźć studnię przy kościele NMP na ul Grzegorza z Sanoka oraz ustalić lokalizację dawnego cmentarza przycerkiewnego u zbiegu ulic: Piłsudskiego i Sobieskiego. Przy kościele istniała szkoła parafialna. Uczęszczali do niej synowie mieszczan sanockich i okolicznej szlachty, z których liczni studiowali później na Uniwersytecie Jagiellońskim. Najwięksi z nich to: Grzegorz z Sanoka wybitny humanista oraz Jan Grodek – dziewięciokrotny rektor U.J. w latach 1540-1552.
Sanok stanowił uposażenie wdowie królowych, stąd też przez wiele lat zamieszkiwała w sanockim zamku Zofia Holszańska – po śmierci Władysława Jagiełły. Zaś o zasługach królowej Bony dla miasta świadczy włączenie herbu Sforzów (wąż połykający Saracena) do herbu miasta. Okres od połowy XIV w. do połowy XVI w. uchodzą za najpomyślniejsze w dziejach miasta.
Od końca XVI w. rozpoczął się powolny upadek Sanoka. Przyczyniły się do tego w dużej mierze pożary, z których największy – w 1566 r. zniszczył miasto tak dalece, że ocalał jedynie zamek, kościół franciszkanów, 5 domów i górne przedmieście. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. Austriacy zastali miasto tak zniszczone, że nie znalaleziono jednego choćby budynku w takim stanie, by nadawał się na siedzibę starostwa, toteż przeniesiono je do pobliskiego Leska. Powróciło ono do Sanoka w roku 1798, otrzymując na siedzibę budynek z którego usunięto szpital. Dopiero w 1812 r. cyrkuł został przeniesiony do wyremontowanego budynku zamku.
W 1848 r., w okresie Wiosny Ludów, powstała w Sanoku Rada Narodowa Obwodu Sanockiego i zorganizowała się Gwardia Narodowa Ziemi Sanockiej. Ok. 1845 r. powstał w Sanoku kotlarski warsztat rzemieślniczy założony przez Walentego Lipińskiego i Mateusza Beksińskiego. W roku 1886 został on przemianowany na zakład przemysłowy. Kazimierz Lipiński (syn Walentego) założył w kilka lat później Pierwsze Galicyjskie Towarzystwo Budowy Maszyn i Wagonów w Sanoku i w latach 1894-95 przystąpił do budowy fabryki na terenie dzielnicy Posada Olchowska. Tradycje tej fabryki kultywuje obecnie Sanocka Fabryka Autobusów „Autosan”. Ogromne znaczenie dla rozwoju oświaty i kultury w XIX w. miało założenie w 1848 r. drukarni przez Karola Pollaka. W roku 1855 wydrukowano pierwszy zeszyt „Biblioteki Polskiej” redagowany przez Kazimierza Józefa Turowskiego. W roku 1861 Pollak założył księgarnię i wypożyczalnię książek. Duże znaczenie dla rozwoju miasta miało wybudowanie w 1872 r. linii kolejowej z Chyrowa przez Zagórz i Łupków na Węgry oraz w 1884 r. wykonanie odcinka z Zagórza przez Sanok, do Jasła.
W okresie pierwszej wojny światowej Sanok znacznie ucierpiał w wyniku działań wojennych oraz epidemii cholery. Pierwszego listopada 1918 r. z gmachu Sokoła wyszły pierwsze polskie patrole i nastąpiło przejęcie władzy przez Polaków. W okresie międzywojennym Sanok wzbogacił się o Fabrykę Gumy, Fabrykę Akumulatorów „Warta”, oświetlenie elektryczne, wodociągi, częściowo gaz oraz szereg innych inwestycji. W roku 1934 powstało Muzeum Ziemi Sanockiej. 9 września 1939 r. miasto zajęłyoddziały niemieckie. Do 22 czerwca 1941 r. Sanok był miastem granicznym, gdyż rzeką przebiegała granica państwowa pomiędzy Generalnym Gubernatorstwem a Związkiem Radzieckim. W 1940 r. przystąpiono do organizacji siatki podziemnych sił zbrojnych. Przez Sanok prowadziły w latach 1940-42 trasy kurierskie na Węgry, prowadzone były również przez AK liczne akcje dywersyjne. 9 sierpnia 1944 r. wkroczyły do Sanoka oddziały radzieckie. Wojna przyniosła miastu spore zniszczenia, szczególnie w przemyśle. Dla Sanoka trwała ona jednak dłużej niż do czasu wyparcia oddziałów niemieckich. Przybrała charakter wojny domowej pomiędzy ukraińskim podziemiem a oddziałami MO, SB i Wojska Polskiego. Trwała ona do 1948 r. Niosła za sobą spustoszenie i zniszczenia wsi Ziemi Sanockiej. Jej ostatnim dramatycznym akordem była „Akcja Wisła” przesiedlająca ukraińskojęzyczną ludność sanocczyzny na ziemie odzyskane. W tym czasie toczyły się również zacięte walki z oddziałami WiN."-tekst ze strony: http://www.sanok.pl/historia-sanoka/
Wędrujemy niespiesznie,pnąc się w górę.Mijamy "Dom Sokoła".Przystajemy na kilka zdjęć i przeczytanie tablic pamiątkowych.
"Gmach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku – budynek sanockiego oddziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku.
Jest umiejscowiony w centrum Sanoka, w dzielnicy Śródmieście. Znajduje się przy ulicy Adama Mickiewicza (od strony wschodniej). Od strony południowej sąsiaduje z placem Harcerskim, od zachodu z Parkiem miejskim im. Adama Mickiewicza, zaś od strony północnej znajduje się parking oraz dawne lodowisko Torsan.
Budynek został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015.
Powstał w czasie zaboru austriackiego. Pierwotnie propozycję trójkątnego rozmieszczenia budynku szkoły, gmachu „Sokołał” i restauracji u wejścia do parku (obecnie Plac Harcerski) wysunął przebywający w 6 czerwca 1896 w Sanoku architekt Arnold Röhring. Grunt pod budowę tzw. Sokolni został przekazany bezpłatnie Towarzystwu Uchwałą Rady Miejskiej Sanoka z dnia 19 listopada 1896 roku (przy ówczesnej ulicy Nowej, późniejszej ul. Adama Mickiewicza).
Decyzję o budowie własnej siedziby podjęło Walne Zgromadzenie „Sokoła” 25 lutego 1899. W tym samym roku przystąpiono do budowy gmachu na gruncie podarowanym przez gminę Sanok, przyjmując jednocześnie że koszt inwestycji nie może przekroczyć 16 tys. zł. Autorem projektu budynku był inż. Władysław Beksiński. (wcześniej projekty opracowywali inżynierowie Beksiński, Władysław Adamczyk i Karol Gerardis, zaś wybrano przedstawiony przez pierwszego). Celem budowy Rada Miasta Sanoka przekazała 50 sągów kamienia ze skały miejskiej, piasek i suter[8]. Kamień węgielny pod budowę został poświęcony 28 czerwca 1899 roku, a 5 miesięcy później 29 listopada 1899 została poświęcona i otwarta sala gimnastyczna. Budowę prowadzili W. Beksiński i Karol Gerardis[5]. Gmach został wybudowany przez członków TG „Sokół”, a budowa przebiegała szybko w ciągu 1899. W 1900 roku gmach został oddany do użytku i sanocki „Sokół” przeniósł się do nowego budynku.
Od początku XX wieku do lat 20. gmach „Sokoła” był jednym z dwóch budynków w Sanoku, w których funkcjonowała siecz elektryczna (drugim była kamienica Ramerówka).
Oprócz funkcji rozwoju kultury fizycznej i zadań gimnastycznych sala TG „Sokół” służyła jako miejsce działalności kulturalnych, zebrań grup. Organizowane były wieczornice, zebrania towarzyskie, zabawy, uroczystości, zebrania świąteczne, środówki, bale. W pomieszczeniach gmachu działała także czytelnia i biblioteka. Istniała kręgielnia, pływalnia, łazienki (do 1913 roku), ślizgawka, lawn-tenis, bilard, szachy. W ramach TG działał chór sokoli, orkiestra i czytelnia. W sali gmachu zostały wyświetlane po raz pierwszy w Sanoku filmy; 18 marca 1911 został otwarty kinoteatr, określany także jako teatr elektryczny. W 1914 roku działał ruch ćwiczebny Stałej Drużyny Sokolej, prowadzący niemal wyłącznie ćwiczenia wojskowe. W tym samym roku podjęto uchwałę o odnowieniu sali.
W Towarzystwie działały znane sanockie osobistości: m.in. dr Karol Zaleski, Władysław Zaleski, Władysław Beksiński, Roman Vetulani (jako sekretarz Wydziału Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku od roku jego założenia), Wilhelm Szomek, burmistrzowie Sanoka: Cyryl Jaksa Ładyżyński, Aital Witoszyński, Paweł Biedka, Adam Pytel (prezes TGS w latach 1909-1911, 1914-1918, 1918-1927), Feliks Giela (podskarbi, skarbnik) dr Józef Galant – prezes i założyciel sekcji sokolej w Zagórzu.
W 1905 w gmachu została zorganizowana wystawa rolnicza. W połowie 1911 został powołany Klub Tenisowy, który stworzył dwa korty w miejscu kotlinki za kręgielnią „Sokoła”.
Podczas I wojny światowej i wkroczeniu armii rosyjskiej w latach 1914-1915 gmach służył celom wojskowym, zaś w sali gimnastycznej były odprawiane msze prawosławne. Następnie budynek został przejęty przez armię austriacką, która przeznaczyły go na cele dla oficerów. Po powrocie Adama Pytla i wskutek jego zabiegów w drugiej połowie 1915 budynek został odzyskany przez TG „Sokół”. 12 listopada 1916 w gmachu „Sokoła” odbyła się uroczystość z okazji ogłoszenia Aktu 5 listopada. U kresu wojny, 1 listopada 1918 roku z gmachu wyruszyły na miasto pierwsze polskie patrole wojskowe. Wskutek strat i zniszczeń budynku konieczna była jego odnowa. W 1920 roku dokonano gruntowej rekonstrukcji gmachu i pomieszczeń. 12 grudnia 1920 w sali gmachu zorganizowano bankiet z okazji uroczystego powitania 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku. W 1928 roku w budynku zainstalowano światło elektryczne. W latach 30. XX wieku obiekt służył szeroko rozumianemu rozwojowi umysłowego i sportowego mieszkańców miasta. Poza imprezami rozrywkowymi jak tańce i zabawy, w obiekcie kwitła działalność kulturalna: istniał chór, orkiestra, Kółko Dramatyczne i Towarzystwo Muzyczno-Dramatyczne „Gamba”, którego założycielem i kierownikiem był były burmistrz, Marian Kawski. W budynku organizowano koncerty muzyki poważnej, w których występowali m.in: pianista prof. Teodor Pollak (1911), śpiewaczka Adolfina Zimajer (1911), tancerka Maria Zawadzka ps. „Jacobi” (1912), śpiewaczka operowa Józefa Borowska (1912), Karol Adwentowicz (1913), śpiewaczka operowa Olga Didur-Wiktorowa oraz pianistka Wanda Kossakowa. W gmachu odbywały się przedstawienia, w tym teatralne. 8 listopada 1936 w gmachu zorganizowano uroczysty wieczór ku czci Tadeusza Kościuszki. 8 grudnia 1936 w Święto Kupiectwa Polskiego w gmachu miała miejsce akademia zorganizowana przez Stowarzyszenie Kupców Katolickich i Gimnazjum Kupieckie wzgl. Święto Kupiectwa Polskiego. W 1935 profesor gimnazjalny historii Tadeusz Miękisz miał wygłosić w sali „Sokoła” odczyt pt. Kwestia żydowska w dawnej Polsce a dzisiaj, który po rozpoczęciu został przerwany przez policję, zebranie rozwiązane jako niezgłoszone, zaś wiceprezes gniazda Zygmunt Kruszelnicki, został ukarany grzywną w wysokości 2 tys. zł (po złożeniu przez niego odwołania został uniewinniony pod koniec 1937). 11 maja 1938 w gmachu miał miejsce wiec wyborczy posła Bronisława Wojciechowskiego.
Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Sanoka wojska hitlerowskiego aresztowały 10 powszechnie szanowanych obywateli Sanoka (wśród nich był dr Jerzy Pietrzkiewicz – prezes TG „Sokół”, Zygmunt Kruszelnicki – wiceprezes TG „Sokół”, Maksymilian Słuszkiewicz – burmistrz Sanoka), którzy zostali wywiezieni do III Rzeszy, gdzie stracili życie. Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej gmach przemianowano na Stadthalle (Hala Miejska) i służył jako miejsce organizowanych wieczornic i spotkań świątecznych oraz wystaw wyrobów rzemiosła (Handwerks- und Gewerbe Ausstellung). 9 maja 1943 w sali głównej gmachu odbyło się uroczyste odczytanie proklamacji o powstaniu SS-Galizien (ukraińskiej 14 Dywizji Grenadierów SS).
Po zakończeniu wojny, w sierpniu 1945 budynek figurował jako własność Zarządu Miejskiego, obok istniał kort tenisowy i nieczynny basen kąpielowy. W tym czasie TG powróciło pierwotnie do swojej działalności. Jesienią 1945 roku budynek zajęła 8 Drezdeńska Dywizja Piechoty. 14 grudnia 1945 roku Miejska Rada Narodowa przekazała gmach „Sokołowi”, który jednak nie wprowadził się do niego ponownie, jako że w tym czasie Wojskowe Przedsiębiorstwo Kinowe „Kino Podhalanka w Sanoku” przejęło w budynku salę gimnastyczną z myślą o stworzeniu kina. Wkrótce działalność TG „Sokół” została wstrzymana, a jego zamknięcie miało miejsce 31 lipca 1947 roku. W 1947 gmach zajął 26 Pułk Piechoty. Następnie Urząd Wojewódzki Rzeszowski podjął dwie nieodwołalne decyzje. 25 listopada 1947 roku Kino „Sokół” zostało przekazane Towarzystwu Przyjaciół Żołnierza, a 24 marca 1949 roku nastąpiła ostateczna likwidacja TG „Sokół” w Sanoku (cały majątek przekazano na rzecz Zarządu Miejskiego w Sanoku). Wydana została odmowa rejestracji TG „Sokół” skutkująca przerwą w jego działalności na kilkadziesiąt lat.
Około 1950 w budynku odbywały się ćwiczenia gimnastyczne, następnie gmach został przekazany na rzecz Polskiego Filmu. W okresie PRL budynkiem administrowało najpierw Przedsiębiorstwo Państwowe, a następnie gmach przejęła na wiele lat Centrala Wynajmu Filmów, Oddział w Rzeszowie – podmiot prowadzący Kino „Pokój”, które zostało zamknięte 1 lutego 1993, ponownie rozpoczęło działalność 24 stycznia 1994 i istniało do końca lat 90. XX wieku. Na początku III Rzeczypospolitej obiektem zarządzali najemcy: w latach 1992-1992 zarządzała spółka cywilna, następnie 1993-2001 inna spółka, prowadząca również kawiarnię „Park”.
4 marca 2000 roku Sąd Okręgowy w Krośnie zarejestrował Polskie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku, jednakowoż względy formalne sprawiły, że nie zostało uznane za następcę prawnego przedwojennego TG „Sokół” w Sanoku. W związku z nierentownością kina i pogarszającym się stanem budynku 23 października 2001 roku Rada Miasta Sanoka podjęła uchwałę wyrażającą zgodę na wydzierżawienie nieruchomości na okres do 15 lat firmie handlowo-usługowej z przeznaczeniem na prowadzenie działalności kulturalno-oświatowej, usługowej, gastronomicznej (termin trwania umowy biegł od 3 kwietnia 2002 i miał upłynąć 2 kwietnia 2017). W 2002 trwały prace remontowe w budynku mające na celu adaptację obiektu do celów klubu młodzieżowego, w praktyce dyskoteki.
Od początku XXI wieku reaktywowane TG „Sokół” w Sanoku czyniło starania zmierzające do odzyskania nieruchomości pierwotnie należących do Towarzystwa. Pierwszą podstawą do odzyskania nieruchomości było w 2004 roku unieważnienie przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzji likwidującej „Sokoła” i decyzji komunalizujących, podjętych z rażącym naruszeniem prawa (zostało potwierdzone w 2006 roku). Następnie w 2007 roku MSWiA oddaliło skargę Gminy Miasta Sanoka, a w 2008 roku, po odwołaniu burmistrza Wojciecha Blecharczyka, utrzymało w mocy postanowienie stwierdzające nieważność decyzji komunalizacyjnej. 15 lutego 2010 roku Sąd Rejonowy w Sanoku w prawomocnym wyroku przywrócił nieruchomości „Sokołowi” (działka z gmachem, kioskiem, parkingiem od zachodu i częścią lodowiska Torsan). W związku z tym 30 kwietnia 2010 roku nieruchomość została przekazana TG „Sokół” w Sanoku.
Obecnie Towarzystwo zajmuje pomieszczenia na pierwszym piętrze. Na parterze działalność prowadzi najemca prowadzący kawiarnię z dyskoteką „Kino”. Pod koniec 2013 powierzchnia, w której działa klub „Kino”, została przeznaczona do dzierżawy.
-Rzeźba Sokolnika zrywającego orłu łańcuchy niewoli. Pierwszy egzemplarz rzeźby nie istnieje. Według Edwarda Zająca został umieszczony we wnęce fasady budynku w roku oddania go do użytku, czyli 1899. Według innego źródła autorem rzeźby sokolnika był Józef Sitarz, urodzony w 1885, który tworzył w późniejszym czasie w okresie II Rzeczypospolitej. Rzeźba została zniszczona przez Niemców podczas II wojny światowej. W okresie PRL we wnęce, w miejsce gdzie istniała rzeźba, została umieszczona kula. Druga, obecna rzeźba sokolnika, ma niemal identyczny wygląd, jest autorstwa Adama Przybysza i została odsłonięta 11 listopada 2003 roku. Organizatorką uroczystości była Krystyna Chowaniec. 26/27 sierpnia 2006 w wyniku aktu wandalizmu rzeźba Sokolnika została zniszczona. Następnie dokonano jej rekonstrukcji.
Rzeźby Sokoła na południowym krańcu kalenicy dachu:
-Pierwsza, pierwotna z 1900 roku. Zniszczona.
-Druga, kamienna rzeźba z 1939 roku, która miała zastąpić pierwotną-zniszczoną. Autorem był Stanisław Jan Piątkiewicz, który latem 1939 roku wykonał dzieło i przekazał je 30 sierpnia 1939 roku, lecz nie odebrał zapłaty, jako że dzień później został powołany do Wojska tuż przed wybuchem II wojny światowej (wskutek tego doszło także do zainstalowania rzeźby). W czasie okupacji od 1941 roku stała na dziedzińcu obok sanockiego zamku oraz w budynku gospodarczym opodal, a po wojnie ok. 1950 została umieszczona na klombie przed wejściem do budynku zamku. Po wojnie Piątkiewcz wprawdzie otrzymał zapłatę za wykonanie dzieła, ale rzeźba nie powrócił na planowane wcześniej miejsce w związku z delegalizacją Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Ostatecznie pod koniec lat 50. została umieszczona na zbiorowej mogile 117 zamordowanych Polaków (więźniów sanockiego więzienia, zamordowanych przez Niemców na stoku góry Gruszka), która znajduje się na Cmentarzu Centralnym przy ul. Rymanowskiej.
-Trzecia, autorstwa Adama Przybysza, wykonana w 2003 roku, uległa dezintegracji materiałowej (odpadły skrzydła) i 22 czerwca 2011 roku została usunięta.
-Czwarta, obecna, została zainstalowana 29 czerwca 2012 roku podczas uroczystości 123. rocznicy powstania TG „Sokół” w Sanoku, autorem był dr Krzysztof Woźniak, zmarły przedwcześnie.
-Tablica odsłonięta 1 listopada 1928 roku, dla upamiętnienia 10. rocznicy odzyskania niepodległości i wymarszu pierwszych polskich patroli z sanockiego Sokoła w dniu 1 listopada 1918 roku. Umieszczona przez Komitet Obywatelski na elewacji frontowej. W czasie II wojny światowej została ocalona przez gospodarza Władysława Ziąbrowskiego– zdjęta, ukryta i przechowywana przez majstra budowlanego Emila Rudaka, po 1944 przekazana Muzeum Historycznemu w Sanoku. Została ponownie odsłonięta 10 listopada 1988 roku w 70. rocznicę odzyskania niepodległości i ówczesnych wydarzeń w Sanoku. Inskrypcja brzmi: „W dniu 1-XI. 1918 r. garstka młodzieży owiana radosnym zapałem polskiego czynu utworzyła w Sokole pod wodzą kpt. Fr. Stoka i naczelnika Sokoła M. Szajny pierwszą w Sanoku siłę zbrojną dla obrony wskrzeszonej Ojczyzny. Ku pamięci potomnych w dziesiątą rocznicę wyzwolenia Polski”.
-Tablica pamięci Andrzeja Małkowskiego (1888-1919), twórcy polskiego harcerstwa, który 11 listopada 1911 roku w gmachu głosił idee harcerstwa. Odsłonięcia w 85. rocznicę sanockiego harcerstwa w dniu 21 września 1996 dokonali hm. Ryszard Pacławski i hm. Czesław Borczyk, a poświęcenia dokonał ks. Marian Burczyk. Odnowiona 27 września 2003 roku. Inskrypcja brzmi: „Pamięci Andrzeja Małkowskiego twórcy polskiego harcerstwa, który w tym budynku, gdzie mieściła się siedziba T.G. „Sokół” w dniu 11.11.1911 r. głosił idee skautingu. W 85 rocznicę sanockiego harcerstwa. Harcerki i harcerze hufca ZHP Ziemi Sanockiej. Sanok 21 września 1996 r. Odnowiona 27 września 2003 r.”. Ponownie odnowiona w maju 2014.
-Tablica upamiętniająca działaczy sokolich, odsłonięta podczas obchodów 125-lecia istnienia gniazda sanockiego TG „Sokół” 7 czerwca 2014. Zostali na niej uhonorowani: ostatni przed II wojną światową prezes towarzystwa Jerzy Pietrzkiewicz, wiceprezes Zygmunt Kruszelnicki i ówczesny burmistrz miasta Maksymilian Słuszkiewicz – podczas kampanii wrześniowej zostali aresztowani i wywiezieni do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, gdzie ponieśli śmierć na przełomie 1939/1940.
-Tablica upamiętniająca Polaków, ofiar zbrodni podczas II wojny światowej. Ustanowiona przez Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Klub w Sanoku i odsłonięta 16 maja 2015 z okazji 25-lecia powstania. Inskrypcja głosi: „Pamięci Polaków mieszkańców Lwowa i kresów południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej ofiar zbrodni niemieckich, sowieckich i nacjonalistów ukraińskich w latach II wojny światowej. Członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Klub w Sanoku w 25 rocznicę założenia, maj 2015 rok”.
-Tablica pamiątkowa odsłonięta w 2017, zawierająca inskrypcję: „1867 – 2017. W 150. rocznicę utworzenia polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie – ku chwale Sokołów walczących o wolność i niepodległość Polski”."-Wikipedia.
Tuż za "Domem sokoła" skręcamy w prawo,przechodzimy przez plac i wchodzimy do Parku Miejskiego.Wędrujemy alejkami,cały czas pnąc się w górę,zmierzając do Kopca Adama Mickiewicza.
Dość szybko docieramy na szczyt Kopca.Mało tu miejsca,więc Ci co weszli pierwsi,po kilku zdjęciach schodzą,by zrobić miejsce kolejnym wycieczkowiczom.
"Kopiec Adama Mickiewicza w Sanoku – kopiec położony w Sanoku na terenie parku miejskiego im. Adama Mickiewicza w Sanoku, na szczycie Góry Parkowej (364 m n.p.m.).
Sypanie kopca zostało rozpoczęte w 1898 roku (setna rocznica urodzin Adama Mickiewicza). Wówczas powstał niewielkich rozmiarów kopiec. Następnie, z inicjatywy profesora gimnazjalnego Józefa Tomasika, jego objętość została powiększona przez młodzież szkolną na początku XX wieku; w tym celu w 1903 został zawiązany komitet obywatelski celem powiększenia kopca (prezesem był W. Bronikowski, zastępcą prezesa Józef Tomasik, sekretarzem i skarbnikiem Antoni Bielak), w połowie 1905 komitet powstały celem naprawy kopca nabył teren przy kopcu, należący do p. Tebinkowej.
Prace trwały od 27 września 1905 (uczestniczyli w nich dobrowolnie mieszkańcy, w tym gimnazjaliści oraz uczennice sanockiego seminarium żeńskiego i szkoły wydziałowej, a pracę zainaugurował symbolicznie dyrektor sanockiego gimnazjum, Włodzimierz Bańkowski) do 1910. Inicjatorem prac był miejscowy profesor gimnazjalny Józef Tomasik, który był wiceprezesem Komitetu Kopca Mickiewicza, prezesem był Wiktor Bronikowski, a funkcje sekretarza i skarbnika pełnił inny nauczyciel gimnazjum Antoni Bielak. Prace sypania kopca zostały ukończone w 1912.
W pierwszych latach XX wieku młodzież gimnazjalna corocznie w przeddzień uroczystości 3 Maja gromadziła krzewy jałowca zebrane na okolicznych Glinicach, po czym usypany stos paliła jako ognisko przy kopcu, zaś najwybitniejszy orator z grona działających w konspiracyjnym ruchu uczniów wygłaszał patriotyczne przemówienie.
W pierwszej poł. XX wieku na szczycie kopca zainstalowana była wieża triangulacyjna.
Wysokość kopca wynosi 9 m, a średnica podstawy kopca wynosi: 35 m.
Na jego szczycie znajduje się otoczony ogrodzeniem betonowy postument z inskrypcją "Adamowi Mickiewiczowi 1798-1898".
Edmund Słuszkiewicz napisał wiersz pamiątkowy pt. Kopiec Adama Mickiewicza."-Wikipedia.
Po kilku zdjęciach i my schodzimy z Kopca.Wędrujemy teraz w kierunku punktu widokowego.
Ela coś kombinuje.... |
Dość szybko docieramy do dwóch platform widokowych.Niestety drzewa sobie wyrosły i widoki są dość mocno ograniczone,ale miejsce jest całkiem ładnie zrobione.Spoglądamy na widoki,które gdzieś tam między drzewami jednak są.Robimy zdjęcia i powoli opuszczamy Park Miejski.Na chwilkę zatrzymujemy się przy Pomniku Tadeusza Kościuszki,kilka fotek i idziemy dalej.
Wędrujemy ulicami Sanoka,zmierzając do Rynku,ale kiedy dostrzegamy po drugiej stronie ulicy fontannę.Od razu tam idziemy,a za nami kilka innych osób.W środku fontanny znajduje się rzeźba Dziewczynki z parasolem.Oczywiście przystajemy tu na krótką sesję zdjęciową.
"Rzeźba "Dziewczynka w deszczu", także jako „Dziewczynka (bądź „panienka”) z parasolem”, umieszczona w fontannie. Została ufundowana przez sanockich przedsiębiorców i zainstalowana w listopadzie 2004, autorem projektu był Adam Przybysz, wsparcia finansowego przy powstaniu udzielił Podkarpacki Bank Spółdzielczy."-Wikipedia.
Oprócz fontanny jest tu też:
-"Pomnik kotwice, upamiętniający wodowanie statku morskiego MS Sanok, które miało miejsce 13 maja 1966 roku. Drobnicowiec został zbudowany w stoczni Aalberg (Dania) i 13 września 1966 roku przekazany Polskim Liniom Oceanicznym, które w 1987 roku zbyły go. Inicjatorką powstania pomnika była Maria Styrkosz. Stanowią go dwie żelazne kotwice na postumencie z brył kamiennych o kształcie sześcianów. Kotwice przekazał Michał Ziółkowski z firmy Hartwig. Monument został odsłonięty na placu kilka miesięcy po wodowaniu statku. Na monumencie umieszczono inskrypcję o treści: Na pamiątkę wodowania statku m/s „Sanok” 13.09.1966."-Wikipedia.
Po sesji zdjęciowej wędrujemy za resztą grupy.
I tak docieramy do ławeczki ze Szwejkiem.Są tu już wszyscy z naszej grupy,więc ławeczka jest oblężona.By zrobić sobie zdjęcie ze słynnym Wojakiem Szwejkiem,trzeba trochę poczekać.Wykorzystujemy więc ten czas i schodzimy w dół ku knajpce "U Szwejka".Kilka zdjęć i wracamy do ławeczki.
"Ławeczka Józefa Szwejka w Sanoku – pomnik w Sanoku przy ulicy 3 Maja, stanowiący obecnie fragment szlaku turystycznego Śladami dobrego wojaka Szwejka.
Upamiętnia postać Józefa Szwejka z powieści Jaroslava Haška pt. Przygody dobrego wojaka Szwejka. W Sanoku rozgrywały się epizody akcji powieści.
Ławeczkę Szwejka w Sanoku odsłonięto w piątek 6 czerwca 2003 jako pierwszą w Polsce i piątą na świecie. W uroczystości uczestniczyli m.in. wnuk pisarza, Richard Hašek oraz znawca literatury czeskiej dziennikarz Leszek Mazan. Autorem pomnika jest rzeźbiarz Adam Przybysz. Postać Szwejka wzorował na najsłynniejszym filmowym odtwórcy dzielnego wojaka Rudolfie Hrušínským. Jest ona obecnym symbolem związku Sanoka z dawną Monarchią Austro-Węgierską. Postać Szwejka naturalnej wielkości w mundurze c.k. armii siedzi na ławeczce i pali fajkę.
Z ławeczki vis-a-vis tzw. bramy węgierskiej widoczny jest szyld reprezentacyjnego ongiś Hotelu, w którym Szwejk wykonywał swą dziejową misję odnalezienia porucznika Duba "na kanapce panny Elly" w pokoiku na pierwszym piętrze. Szwejk przebywał w Sanoku krótko, najprawdopodobniej od 16 lipca 1915. Zapewne jest to literacka reminiscencja historycznego wydarzenia związanego z wizytą księcia Karola i sztabu armii w Sanoku przed udaniem się na wschód po odsieczy Lwowa w czerwcu 1915.
Bezpośrednio przed wybuchem I wojny światowej stacjonowało w garnizonie sanockim 1200 żołnierzy, podczas gdy sam Sanok liczył w tym czasie tylko 12 tys. mieszkańców. 26 września 1914 garnizon sanocki został ewakuowany pod naporem ofensywy rosyjskiej. 5 października 1914 wojska rosyjskie podczas kontrofensywy zostały odrzucone na Glinice, gdzie po jednodniowej bitwie ustąpiły na jakiś czas miejsca powracającej c.k. armii. Druga okupacja rosyjska Sanoka trwała od 9 listopada 1914 do 11 maja 1915. Podczas działań wojennych w 1915 roku spaleniu uległa część dzielnicy Posada na tzw. Szklanej Górce. W tym samym roku Rosjanie zdewastowali również Fabrykę Wagonów, poprzez kradzież maszyn i wywóz materiałów do produkcji. Spalili również część zamku zajmowanego przez starostwo oraz ulicę 3 Maja.
Przy ulicy Adama Mickiewicza zachowały się budynki koszar 45 Pułku Piechoty Austro-Węgier, w których w czasie I wojny światowej stał garnizonem pułk węgierskich honwedów zluzowany następnie przez 54 Pułk Piechoty Austro-Węgier. Na Cmentarzu Centralnym w Sanoku nie zachowała się kwatera poległych żołnierzy węgierskich z 32 Pułku Piechoty, zniszczona w latach 50. XX wieku.
Żołnierze stacjonujący w Sanoku nie narzekali na brak rozrywek. Poza hotelem i restauracją „Pod Trzema Różami” istniały w Sanoku obok wykwintnych kawiarni i restauracji również 36 barów z prawem wyszynku alkoholu. Do najbardziej popularnych należała restauracja Dampfa przy ulicy 3 Maja, „Sanocka”, „Imperial” gdzie w sobotnie noce przy dźwiękach cytry grono tyrolki lub „Grand”. Popularnością cieszyła się również gospoda „Pod białym koniem” na placu św. Michała, „Blachówka” przy Kościuszki, „Murowanka” na ulicy Jagiellońskiej oraz szynk „Czarna Mańka” na Jana Matejki. Elitarnym było „Casino Narodowe” z wysokim wpisowym i taką składką miesięczną. Lokale te obsługiwały swoich gości do godz 2 nad ranem.
Obraz Sanoka z filmu Karela Steklý'ego z 1957 Melduję posłusznie, że znowu tu jestem! na kanwie powieści Haška z Rudolfem Hrušínskim w roli tytułowej jest bardzo pobieżny. Raptem w kilku scenach filmu zidentyfikować można miejsca znane z kart powieści Jaroslava Haška i związane z pobytem Szwejka - dworzec kolejowy, bank i burdel, gdzie nawet za czasów Wielkiej Wojny kwitło intensywne życie nocne prowadzone w Sanoku przez "Zjednoczone Domy Rozrywkowe i Kawiarnię Miejską".
Od 2005 w pierwszym tygodniu września spotykają się przy ławeczce pasjonaci historii okresu C.K. Monarchii (1867–1918), w ramach cyklicznej imprezy sanockich Spotkań Miłośników Austro-Węgier."-Wikipedia.
Kiedy w końcu udaje nam się usiąść przy Szwejku,robimy sobie z Nim sesję zdjęciową,a po niej powoli ruszamy w kierunku Rynku.
Mijamy klasztor OO.Franciszkanów i wąską uliczką docieramy do Rynku.
"Rynek w Sanoku – kwadratowy rynek w dzielnicy Śródmieście miasta Sanoka.
Został wytyczony przez władze austriackie po przebudowie miasta w 1786. Pierwotny plan zabudowy rynku powstał w II poł. XIV wieku podczas lokacji miasta w 1339. Przywilej lokacyjny wydany przez księcia Jerzego nakazywał m.in. wzniesienie przez wójta ratusza oraz kramów kupieckich. Dokument ten potwierdził następnie król Kazimierz Wielki w 1366. Późnośredniowieczny rynek sanocki był o wymiarach 20 na 20 prętów (81 × 81 metrów).
Przez kilka wieków rynek służył celom gospodarczym i wojskowym. W każdą środę i piątki odbywały się na nim targi oraz coroczne jarmarki. Okalające sanocki rynek kamienice powstały pod koniec XVIII i początku XIX wieku. W tym czasie mieściły się w nich karczmy i domy zajezdne, zaś ich właścicielami byli głównie Żydzi.
Na początku 1895 na terenie rynku została wykopana studnia o większej głębokości (dotychczasowa 28-metrową została powiększona do 52 m – tym samym jej dno było położone niżej od poziomu rzeki San przebiegającej pod sanockim zamkiem. Studnia istniała w późniejszych latach.
W XIX wieku nosił nazwę Plac Misjonalny. Podczas II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej 1939–1944 plac przemianowano na Ringplatz oraz Adolf Hitler Platz.
W okresie PRL istniała nazwa Plac Rewolucji Październikowej. Na Placu Rewolucji Październikowej funkcjonował dworzec autobusowy PKS, z dniem 10 września 1967 przeniesiony w miejsce przed budynek dworca kolejowego Sanok; zaś przystanki MKS zostały wówczas przeniesiony na Plac Pokoju – zmiany te zostały spowodowane remontem kapitalnym placu. W 1973 na placu została zainstalowana fontanna z kolorowym podświetleniem, wykonana w czynie społecznym przez załogę MPGK. W okresie PRL pod numerem 24 działał Powiatowy Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku „Wierchy” do 1989. W czasie PRL na placu była umieszczona kilkumetrowa palma. 27 kwietnia 1986 sanocki Rynek był główną areną Turnieju Miast „Sanok - Bolesławiec”, zakończonego wynikiem 2:4.
W grudniu 1989 uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku Plac Rewolucji Październikowej został przemianowany na Rynek.
Zwyczajowo plac jest określany jako „Duży Rynek w Sanoku” w odróżnieniu do „Małego Rynku” tj. Placu św. Michała.
Obecna długość każdego z boków rynku wynosi 100 m. Plan zabudowy rynku zgodny jest z średniowieczną tradycją wynikającą z prawa magdeburskiego, tj. prostokątnym placem z ratuszem, kościołem usytuowanym przy ulicy wychodzącej z narożnika rynku oraz dwiema ulicami wyprowadzonymi od każdego z boków rynku. Lustracja przeprowadzona w 1765 podaje, że ratusz w Sanoku był drewniany o dwóch kondygnacjach, został zbudowany w 1756 po kolejnym pożarze. Przeznaczony był dla sądów miejskich, propinacji i rzeźników. Ratusz ten spłonął w 1782.
Zarys położenia poprzedniego ratusza został odwzorowany na bruku rynku po rewitalizacji. W wyniku konkursu na projekt rewitalizacji w grudniu 2004 wygrała go firma Neoinwest z Kielc),
Elementami zabudowy rynku jest klasztor i kościół OO. Franciszkanów, sprowadzonych do Sanoka ze Lwowa przez księcia Władysława Opolczyka w 1377. Jest położony jest przy południowo-wschodniej pierzei rynku. W przeszłości był wielokrotnie przebudowywany, a jego obecny kształt architektoniczny pochodzi z 1886.
We wschodniej pierzei rynku znajduje się eklektyczny ratusz miejski przy ul. Rynek 16. Powstał na przełomie XIX i XX w. w wyniku wykupienia przez władze miasta domów o numerach 12 (w 1881), 13 i 14 (w 1908) i opracowaniu przez Władysława Beksińskiego tym budynkom jednolitej fasady. W kolejnych latach ratusz był wielokrotnie przebudowywany. Od północnej strony do ratusza przylega kamienica przy ul. Rynek 14, a od południowej – kamienica przy ul. Rynek 18.
Przy zachodniej pierzei rynku w dawnym gmachu rady powiatowej pochodzącym z 1870 mieści się obecnie urząd rady miejskiej i burmistrza Sanok. Obiekt ten połączony jest z wybudowanym w latach 1965–1967 ubiegłego wieku budynkiem, w którym obecnie mieści się starostwo powiatowe. Przy północnej pierzei rynku znajduje się budynek Archiwum Państwowego, w którym do 1939 mieściła się synagoga Klaus Sadogóra.
W latach 1969–1971 plac rynku został zrekonstruowany za sprawą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Od 1998 zarząd nad Rynkiem sprawuje miasto Sanok.
W 1993 w wyniku przetargu pierwotnie wybrano projekt nowego zagospodarowania rynku w postaci umieszczenia na nim m.in. amfiteatru, który nie został zrealizowany.
Z południowo-wschodniego narożnika rynku wychodzą ulice Franciszkańska oraz Schody Franciszkańskie, z południowo-zachodniego narożnika ulica Jana Grodka przy której znajduje się sanocka fara i ul. 3 Maja, z narożnika północno-wschodniego ulica Zamkowa prowadząca do zamku królewskiego oraz Schody Balowskie, a z narożnika północno-zachodniego ulice Cerkiewna prowadząca do katedry prawosławnej i Łazienna. Od strony północno-wschodniej rynek styka się z placem św. Jana.
Na czas od 2001 zaplanowano w centrum Sanoka prace remontowe i zmierzające do przebudowy, w tym rynku. Od listopada 2005 do grudnia 2007 wykonano projekt „Rewitalizacja Rynku i Placu Św. Jana” obejmujący przede wszystkim ich przebudowę, remont wybranych elewacji, modernizację sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i deszczowej, instalację oświetlenia (lampy i światła powierzchniowe) oraz wyłożenie kostki brukowej. Przebudowa rozpoczęła się w styczniu 2007 roku.
Rynek nadal służy jako miejsce parad i przysiąg wojskowych bądź policyjnych. 8 grudnia 2007, po wielu latach nieobecności, odbyła się na placu przysięga wojskowa 210 żołnierzy 21. Brygady Strzelców Podhalańskich.
W obrębie Rynku, w tym ulicy Rynek, znajdują się budynki uznane za zabytkowe. Wynikiem działań Komisji Opieki nad Zabytkami, powstałej przy oddziale PTTK w Sanoku, w 1978 umieszczono na fasadzie jednej z kamienic (nr 20) tablicę informującą o zabytkowym charakterze zabudowy.
W 1972 domy pod ówczesnymi numerami ulicy 9, 8, 10, 11, 12, 15, 17, 20, 22, 23, stanowiące domy (kamienice), zostały włączone do uaktualnionego wówczas spisu rejestru zabytków Sanoka. Do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015, zostały wpisane budynki pod numerami 1, 5, 7, 9, 10 (kamienica), 10 (synagoga), 11, 12, 14, 16, 18, 20, 21, 22, 23 ulicy. Do wykazu zabytków prowadzonych przez Wojewódzkich Konserwatorów Zabytków zostały wprowadzone:
-Ratusz przy ul. Rynek 1
-Kamienica przy ul. Rynek 7. W okresie PRL pod numerem 7 działała kasa PKS, a od 1972 w kamienicy pozostającej pod zarządem miejskim (MZBM) lokal przejęło na swoją siedzibę koła Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Sanoku (w obok przylegającym pomieszczeniu działał wówczas warsztat Spółdzielni Inwalidów „Spójnia”). Obecnie w kamienicy siedzibę otrzymała Straż Miejska w Sanoku.
-Mała Synagoga (pod adresem Rynek 10)
-Kamienica pod numerem 11. Od 1978 do 1986 Leon Chrapko prowadził w niej galerię sztuki.
-Kamienica przy ul. Rynek 12. Do 1916 w budynku zamieszkiwał na piętrze lekarz dr Maurycy Drewiński, który na parterze prowadził gabinet lekarski. Później w tym miejscu mieścił się zakłada fotograficzny. Obecnie w budynku działa Karczma. Jadło Karpackie.
-Kamienica przy ul. Rynek 14
-Budynek pod numerem 15. Mieści się za ratuszem. Mieści się w nim Regionalna Izba Gospodarcza. Od września 2000, w lokalu udostępnionym przez Stowarzyszenie Inicjowania Przewdsiębiorczości ulokowano powstałe wówczas Archiwum Ziemi Sanockiej.
-Ratusz przy ul. Rynek 16
-Kamienica przy ul. Rynek 18
-Kamienica przy ul. Rynek 20. Działało w nim początkowo założone w 1923 Miejskie Prywatne Seminarium Nauczycielski Żeńskie w Sanoku. W budynku podjęła działalność kawiarenka, świetlica dla dzieci (20 października 1996 poświęcona przez bp. Stefana Moskwę), NZOZ Ośrodek Rehabilitacji dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej (od 1999), księgarnia przylegającego do kamienicy kościoła franciszkanów. 4 czerwca 2014 na fasadzie kamienicy została odsłonięta tablica upamiętniająca trzech żołnierzy NSZ straconych w egzekucjach w mieście 24 maja i 4 czerwca 1946, Władysława Kudlika, Władysława Skwarca i Henryka Książka.
-Kamienica przy ul. Rynek 22. W przeszłości działał w niej żydowski sklep „Konsum”. W budynku znajduje się brama, prawdopodobnie jedna z najstarszych w obrębie Rynku.
-Kościół franciszkanów (wejście od rynku, formalnie pod adresem ul. Franciszkańska 7)
Pod numerem 15 przed 1914 mieściła się pracownia i skład obuwia. W okresie PRL przy Placu Rewolucji Październikowej 12 działał Zespół Adwokacki nr 1 w Sanoku, funkcjonujący w ramach Izby Adwokackiej w Rzeszowie.
Do gminnej ewidencji zabytków zostały wpisane budynki przy ulicy Rynek pod numerami: 1, 5, 7, 9, 10, 11, 12.
Na rynku przed kamienicą przy ul. Rynek 14 znajdują się dwie ławeczki z tabliczkami upamiętniającymi literatów pochodzących z Sanoka:
-Ławka z tabliczką upamiętniającą Kalmana Segala (1917-1980). Została odsłonięta w październiku 2007.
-Ławka z tabliczką upamiętniającą Mariana Pankowskiego (1919-2011). Została odsłonięta 9 listopada 2011 w 90. rocznicę urodzin Mariana Pankowskiego przez jego bratową Jadwigę.
Na rynku przed kamienicą przy ul. Rynek 14 znajduje się pomnik upamiętniający artystę malarza i rodowitego sanoczanina Zdzisława Beksińskiego (1929–2005). Autorem rzeźby był Adam Przybysz. Pomnik został odsłonięty 19 maja 2012.
Wydarzenia
Wiosną 1946 Sanok był miejscem publicznych egzekucji na żołnierzach NSZ. 4 czerwca 1946 w południowo-zachodniej pierzei rynku został powieszony chor. Henryk Książek.
Od kwietnia 2008 w obszarze rynku działa w Sanoku pierwszy bezpłatny bezprzewodowy internet. Pierwszy hotspot w Sanoku zainstalowano na szczycie ratusza miejskiego. Aby móc skorzystać z bezprzewodowego internetu musimy posiadać komputer wyposażony w kartę WiFi.
Odniesienia w sztuce i kulturze
W sąsiedztwie ratusza i kościoła Franciszkanów stoi żydowska kamienica, w której mieścił się oddział Banku Wiedeńskiego (Hasek, Banku Krakowskiego). Stacjonował tam sztab Żelaznej Brygady, w skład której wchodził batalion 91. pułku piechoty z Czeskich Budziejowic. Służbę odbywał tu Józef Szwejk podczas pobytu w Sanoku.
Kalman Segal. Nad dziwną rzeką Sambation. 1957; Dolina zielonej pszenicy. 1964; Śmierć archiwariusza. 1967; Miłość o zmierzchu. 1962."-Wikipedia.
Bez pośpiechu wędrujemy przez olbrzymi,brukowany plac.Oglądamy kamieniczki okalające Rynek,rozmawiamy,robimy zdjęcia i podchodzimy do Ratusza.
"Ratusz przy ul. Rynek 16 w Sanoku – pierwotny budynek magistratu miejskiego w Sanoku.
Stanowił siedzibę ratusza w Sanoku, który przeniesiono do budynku pod adresem Rynek 1. Oba obiekty położone są naprzeciw siebie na sanockim rynku.
Kalendarium:
-1339 przywilej lokacyjny wydany przez księcia Jerzego nakazuje wzniesienie przez wójta ratusza oraz kramów kupieckich,
-1366 potwierdzenie przez króla Kazimierza Wielkiego przywileju lokacyjnego Sanoka na prawie magdeburskim.
-1756 budowa nowego drewnianego ratusza
-1782 pożar ratusza
-1786 budowa nowego eklektycznego ratusza
-1989 ostatnie posiedzenie rady miejskiej i przeprowadzka do nowego gmachu
-2007 rewitalizacja rynku i ratusza
Pierwotnie istniejący ratusz sanocki był położony w miejscu pomiędzy obecnymi budynkami, spłonął w 1680 (zarys jego położenia został odwzorowany na bruku rynku). Stary sanocki eklektyczny ratusz miejski z końca XVIII wieku, znajduje się we wschodniej pierzei rynku. Został wybudowany przez władze austriackie w miejsce dawnego drewnianego ratusza, wybudowanego po pożarze w roku 1756 i wspomnianym po lustracji w 1766. Ten drewniany ratusz o dwóch kondygnacjach przeznaczony był dla sądów miejskich, propinacji i rzeźników, spłonął w 1782.
Nowy murowany ratusz powstał na przełomie XIX i XX wieku. Pierwszym etapem było wykupienie przez władze miasta domów o numerach 12 (w 1881, po tym numerem zamieszkiwał Ichel Herzig), 13 i 14 (w 1908). Następnie w 1892 roku został przeprowadzony gruntowny remont i przebudowa według projektu Władysława Beksińskiego, dzięki czemu elewacjom nadano jednolitą fasadę, a cały gmach został powiększony o piętrową nadbudowę i dwa boczne skrzydła. W konsekwencji obiekt zyskał jednolity charakter.
Po 1918 roku na potrzeby ratusza adaptowano również sąsiednią kamienicę od strony klasztoru franciszkańskiego. W 1934 roku w wyniku kolejnej przebudowy włączono w jego całość sąsiednią kamienicę po jego południowej stronie. Stało się to za kadencji burmistrza Jana Rajchla. O renowacji informuje o tym metalowa chorągiewka z wydrążoną datą roku "1934", zainstalowana na wieżyczce południowej części ratusza. Analogiczna chorągiewka znajdująca się na wieżyczce północnej, pierwotnej części ratusza, zawiera napis rok "1892". W latach 30. XX wieku (II Rzeczpospolita) w budynku pod ówczesnym numerem 13 mieściło się biuro zarządu miejskiego, koszary miejskiej straży pożarnej, a na 1. piętrze była sala posiedzeń. Ponadto do adresu nr 16 był przypisany posterunek Policji Państwowej.
Na elewacji frontowej budynku znajduje się umieszczony centralnie zegar, pierwotnie wykonany w firmie Najdera w Pradze pod koniec XIX wieku. Uruchomiony 1 lutego 1906 roku, zaś w 2007 wymieniono w nim mechanizm. Na elewacjach szczytów wieżyczek znajdują się odnowione emblematy z lat 30. XX wieku: na lewej (północnej) Herb Sanoka, na prawej (południowej) godło Rzeczypospolitej Polskiej autorstwa Stanisława Piątkiewicza. Wejście główne do budynku, a jednocześnie prowadzące na dziedziniec od strony wschodniej, stanowi dwuczęściowa brama.
W okresie PRL w budynku mieściło się Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (MRN) (pod ówczesnym adresem Plac Rewolucji Październikowej 16) do 1972. W 1971 trwały prace konserwacyjno-remontowe budynku. W 1975 budynek został odnowiony. Do początku lat 80. w budynku ratusza swoją siedzibę miała Komenda Hufca Sanok.
11 maja 1989 w budynku otwarto oddział Związku Ukraińców w Polsce. Budynek został wpisany do wojewódzkiego (1992) oraz do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka.
Aktualna siedziba władz miejskich znajduje się przy zachodniej pierzei rynku w budynku przy ul. Rynek 1. W starym ratuszu siedzibę mają instytucje, filie partii politycznych, punkty handlowe i usługowe.
W budynku działała filia Rolbanku, zaś po wykupieniu tegoż przez oddział Banku Zachodniego S.A. od 15 stycznia 1996 (według innego źródła od 21 marca 1997) do początku XXI wieku. Następnie pomieszczenia zostały wyremontowane i powrócił do niej po kilkudziesięciu latach Okręgowy urząd stanu cywilnego w sierpniu 2005.
W przeszłości fasada budynku była wykonana w odcieniach koloru żółtego (obecnie odcień różu). Z lewej strony do ratusza przylega kamienica przy ul. Rynek 14, a symetrycznie z prawej kamienica przy ul. Rynek 18."-Wikipedia.
Przystajemy na ciut dłużej przy pomniku Zdzisława Beksińskiego.Robimy sobie zdjęcia z figurą słynnego artysty,a po nich idziemy w kierunku placu z krzyżem i punktem widokowym.
"Pomnik Synom Ziemi Sanockiej Poległym i Pomordowanym za Polskę.
Znajduje się na Placu św. Jana. W przybliżeniu w tym miejscu stał w latach 1902–1941 pierwszy sanocki Pomnik Tadeusza Kościuszki.
Pomysł pomnika jako łączne upamiętnienie łączne sanoczan w II wojnie światowej zaistniał pierwotnie po jej zakończeniu. Następnie został podniesiony po 1989. Inicjatorem ustanowienia pomnika był ppłk Marian Jarosz. Wówczas sprowadzono do Sanoka 36 urn z prochami mieszkańców miasta i okolic biorących udział w walkach na frontach wojny. 11 marca 1999 powstał społeczny Komitet Budowy Pomnika, powołany przez organizacje kombatanckie z Sanoka, którego przewodniczącym został Andrzej Bernacki.Powyższe ciało działało jako Stowarzyszenie Komitet budowy Pomnika Synom Ziemi Sanockiej Poległym za Polskę. 22 kwietnia 1999 Rada Miasta Sanoka podjęła uchwałę w sprawie budowy pomnika wskazując jego lokalizację. Wybór lokalizacji miejsca podjęto po konsultacji z pracownikami Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Wykonanie pomnika zostało sfinansowane ze składek społecznych. W wyniku przeprowadzonego konkursu na projekt pomnika został wybrany pomysł, który zgłosił Jan Tutaj z krakowskiej ASP. Decyzję zatwierdziła Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. We wrześniu 2003 wmurowano akt erekcyjny, a prace nad instalacją pomnika trwały od połowy 2005 (formy odlewów wykonała miejscowa firma GT).
Patronat honorowy na budową pomnika objął prezydent RP Aleksander Kwaśniewski. Pomnik został odsłonięty w Narodowe Święto Niepodległości 11 listopada 2005 roku (w 87. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości).
Upamiętnia ofiary walk z II wojny światowej, niemieckich obozów koncetracyjnych, zbrodni katyńskiej, zbrodni UPA – pochodzących z Sanoka i ziemi sanockiej. Jest wykonany z brązu. Jego główna część to miecz stylizowany na krzyż. w formie rozciętej pionowo w połowie, umieszczony na brukowanym ukośnym postumencie, na którym u góry znajduje się napis główny: "Synom Ziemi Sanockiej Poległym i Pomordowanym za Polskę", na lewym krańcu jest umiejscowiony herb Sanoka, na prawym krańcu Godło Rzeczypospolitej Polskiej, zaś pomiędzy nimi położono 37 tabliczek przywołujących miejsca walk, martyrologii i kaźni począwszy od 1939 roku. U podnóża zostały wmurowane urny z ziemią pochodzącą z miejsc bitew, w których brali udział sanoczanie.
Po lewej stronie jest 20 tabliczek:
"Westerplatte-Hel 1939" (upamiętnia oblężenie Westerplatte w dniach 1–7 września 1939 roku oraz obronę Helu od 1 września do 2 października 1939 roku na początku II wojny światowej)
"Gdynia-Redłowo 1939" (walki o Redłowo, dzielnicę Gdyni, podczas obrony Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939 roku)
"Kock 1939" (Bitwa pod Kockiem stoczona 2–6 października 1939 w czasie kampanii wrześniowej)
"Jurków-Koniecmosty 1939" (obrona linii dolnej Nidy: Jurków-Koniecmosty podczas kampanii wrześniowej)
"Wilno 1939-1945" (dotyczy Lwowa podczas II wojny światowej, zob. m.in. Obrona Wilna (1939))
"Warszawa 1939-1945" (dotyczy Warszawy podczas II wojny światowej, Kategoria:Historia Warszawy w czasie II wojny światowej, w tym powstanie warszawskie)
"Lwów 1939-1945" (dotyczy Lwowa podczas II wojny światowej, zob. Kalendarium Lwowa)
"Narwik 1940" (Bitwa o Narwik od 9 kwietnia do 8 czerwca 1940 roku)
"Tobruk 1941" (Bitwa o Tobruk od 10 kwietnia do 27 listopada 1941 roku)
"Londyn 1940-1945" (dotyczy Londynu podczas II wojny światowej, zob. m.in. Bitwa o Anglię)
"Falaise-Chamboise 1944" (Bitwa pod Falaise 7–21 sierpnia 1944 roku, w tym Chambois)
"Oświęcim 1940-1945" (zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau)
"Majdanek 1941-1944" (obóz koncentracyjny Majdanek)
"Lenino 1943" (Bitwa pod Lenino 12–13 października 1943 roku)
"Monte Cassino 1944" (Bitwa o Monte Cassino 17 stycznia – 19 maja 1944 roku)
"Arnhem 1944" (walki pod Arnhem wrzesień 1944 roku)
"Puławy-Dęblin 1944" (walki o Puławy i Dęblin)
"Kołobrzeg 1945" (Bitwa o Kołobrzeg 4–18 marca 1945 roku)
"Wał Pomorski 1945" (Wał Pomorski, Operacja wiślańsko-odrzańska od stycznia 1945 roku)
"Berlin 1945" (Bitwa o Berlin 16 kwietnia – 2 maja 1945 roku)
Po prawej stronie jest 17 tabliczek:
"Sanok Ziemia Sanocka 1939-1944" (ofiary z miasta i okolic, które zginęły na miejscu podczas II wojny światowej)
"Dachau 1940-1945" (obóz koncentracyjny Dachau)
"Buchenwald 1940-1945" (obóz koncentracyjny Buchenwald)
"Mauthausen 1940-1945" (obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusen)
"Flossenbürg 1940-1945" (obóz koncentracyjny Flossenbürg)
"Neuengamme 1940-1945" (obóz koncentracyjny Neuengamme)
"Gross Rosen 1940-1945" (obóz koncentracyjny Groß-Rosen)
"Kozielsk Katyń 1940" (miejsce kaźni w ramach zbrodni katyńskiej – Kozielsk i Katyń)
"Ostaszków Twer Miednoje 1940" (miejsce kaźni w ramach zbrodni katyńskiej – Ostaszków, Twer i Miednoje)
"Starobielsk Charków 1940" (miejsce kaźni w ramach zbrodni katyńskiej – Starobielsk i Charków)
"Workuta 1940-1996" (sowiecki oboz systemu Gułag – Workuta)
"Gruszka k/ Tarnawy 1940" (rozstrzelanie 112 więźniów na wzgórzu Gruszka 5 lipca 1940)
"Bełżec 1941-1943" (obóz zagłady Bełżec)
"Treblinka 1941-1944" (obóz pracy i zagłady Treblinka)
"Wołyń 1942-1945" (rzeź wołyńska)
"Baligród 1944-1948" (zbrodnia w Baligrodzie 6 sierpnia 1944 roku)
"Jasiel 1946" (zbrodnia w Jasielu 20 marca 1946 roku)
Pod Pomnikiem obchodzone są regularnie uroczystości państwowe i patriotyczne."-Wikipedia.
Po kilku zdjęciach i nasyceniu się widokami,wędrujemy w kierunku Zamku.Zwiedzanie Zamku mamy zaplanowane na jutro,więc dziś tylko krótki spacer. Wchodzimy na teren zamkowy.Powoli przechadzamy się po dziedzińcu,obchodzimy Zamek dookoła,podziwiamy panoramę rozpościerającą się z murów i robimy zdjęcia.Po kilkunastu fotkach,niespiesznie wracamy do Rynku.
Spacer zaostrzył nam nieco apetyt.Postanawiamy więc zjeść coś.Na rogu Rynku,tuż obok Ratusza znajduje się "Karczma-Jadło Karpackie".Rozsiadamy się pod parasolem w letnim ogródku,zamawiamy piwo i "fuczki".Będąc w Bieszczadach obiecaliśmy sobie,że spróbujemy kuchni regionalnej,a że jesteśmy po obfitej obiadokolacji zamówiliśmy tylko trzy placki na próbę.
"kapusta kiszona 300 g
mąka pszenna 1 szklanka
jajko 1 szt
mleko 3/4 szklanki
do smaku:kminek mielony,majeranek
olej do smażenia
Sos:
majonez 2 łyżki
jogurt naturalny 2 łyżki
sól i pieprz do smaku
czosnek 1 ząbek
zioła prowansalskie do smaku
Do miski wsypujemy mąkę, dodajemy jajko i mleko. Miksujemy aż ciasto będzie gładkie. Kapustę kiszoną odciskamy z nadmiaru soku, drobno kroimy i dodajemy do ciasta naleśnikowego. Ciasto przyprawiamy do smaku kminkiem, majerankiem oraz solą i pieprzem. Na patelni rozgrzewamy olej. Za pomocą łyżki kładziemy placuszki i smażymy z każdej ze stron na złoty kolor. Usmażone placuszki kładziemy na ręczniku papierowym, aby odsączyć nadmiar tłuszczu.
Majonez łączymy z jogurtem naturalnym. Dodajemy wyciśnięty przez praskę czosnek, zioła prowansalskie oraz sól i pieprz do smaku.
Usmażone placuszki podajemy z sosem.
Smacznego."-przepis ze strony: https://www.doradcasmaku.pl/przepis/404145/fuczki-bieszczadzkie-placki-z-kiszonej-kapusty
Pijemy piwo i zjadamy placki-są rewelacyjne,proste i przepyszne,w domu usmażymy takie same,tak postanawiamy-rozmawiamy ze znajomymi i rozkoszujemy się pięknym wieczorem.
Po piwie i pysznych "fuczkach",opuszczamy Karczmę i niespiesznie wędrujemy ulicami Sanoka,zmierzając do hotelu.Pora iść spać,wszak jutro dalsza część "Bieszczadzkiej przygody".: )
Danusia i Radek.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz